(peter peregrinus of maricourt) fransız bilimadamı.
13. yüzyıl’da, manyetizma hakkında çalışmalar yürütüp mıknatısların özelliklerini araştırmış. doğum ve ölüm tarihleri bilinmeyen peregrinus’un 1269 yılında yazılmış bir kitabı bulunmaktadır ve bu kitabında, pusulalar ve yön bulma ile ilgili çalışmalarını derlemiştir.
-şampaşakaraderbendi-
tunceli ilinin pülümür ilçesine bağlı bir köy. tunceli iline 118 km, pülümür ilçesine 48 km uzaklıktadır.
tunceli ilinin pülümür ilçesine bağlı bir köy. tunceli iline 118 km, pülümür ilçesine 48 km uzaklıktadır.
rusya’nın federe cumhuriyetidir. cumhuriyet adını, türk halklarından biri olan tuvalardan alır.
çin kaynaklarına göre tuvalar kırgızlar’ın doğusunda, "küçük deniz"in (muhtemelen baykal gölü) güneyinde ve uygurların kuzeyinde bulunmaktadır. bugün de tuvalar buralarda oturmaktadırlar ve buraya da tannu-tuva denilmektedir.
tuva cumhuriyeti, 1914’te ruslar tarafından işgal olunmuş ve yeniden 1921’de cumhuriyet olarak bağımsızlığını tekrar kazanmış ve tannu tuva halk cumhuriyeti kurulmuştur. 1926’da adı tuva halk cumhuriyeti’ne dönüşmüştür. ülke 17 ağustos 1944’te sscb’ye katıldı ve rusya’ya bağlı muhtar bölge haline geldi. önceleri muhtar bölge olarak, 1965’ten itibaren de muhtar cumhuriyet olarak yerini almıştır. halen rusya’nın oluşumunda muhtar cumhuriyet olarak yer almaktadır.
çin kaynaklarına göre tuvalar kırgızlar’ın doğusunda, "küçük deniz"in (muhtemelen baykal gölü) güneyinde ve uygurların kuzeyinde bulunmaktadır. bugün de tuvalar buralarda oturmaktadırlar ve buraya da tannu-tuva denilmektedir.
tuva cumhuriyeti, 1914’te ruslar tarafından işgal olunmuş ve yeniden 1921’de cumhuriyet olarak bağımsızlığını tekrar kazanmış ve tannu tuva halk cumhuriyeti kurulmuştur. 1926’da adı tuva halk cumhuriyeti’ne dönüşmüştür. ülke 17 ağustos 1944’te sscb’ye katıldı ve rusya’ya bağlı muhtar bölge haline geldi. önceleri muhtar bölge olarak, 1965’ten itibaren de muhtar cumhuriyet olarak yerini almıştır. halen rusya’nın oluşumunda muhtar cumhuriyet olarak yer almaktadır.
(bkz: tuva cumhuriyeti)
-şorlar-
rusya’da yaşayan bir türk halkı. türk dillerinden şorca konuşurlar. rusya’nın kemerovo oblastı’nda yaşarlar. rusların yaptığı baskılar sonucu şorlardan ana dilini bilenlerin sayısı azalmıştır. şorlar ak şor, kızıl şor, kara şor, sarı şor olarak ayrılırlar. hristiyanlardır. nufüsları 10 000’i aşmaktadır.
şorlar teleutlarla yaşarlar.
19. yüzyılın ortalarında radloff tarafından “kızak” anlamına gelen şor adıyla anılmış ve bu ad daha sonraki dönemlerde yaygınlaşmıştır.
daha önceleri şamanlık inancına bağlı olan şorların önemli bir kısmı, 19. yüzyılda ruslar tarafından hristiyanlaştırılmıştır. 1989 nüfus sayımında güney sibirya’da 12.585 şorun yaşadığı tespit edilmiştir.
rusya’da yaşayan bir türk halkı. türk dillerinden şorca konuşurlar. rusya’nın kemerovo oblastı’nda yaşarlar. rusların yaptığı baskılar sonucu şorlardan ana dilini bilenlerin sayısı azalmıştır. şorlar ak şor, kızıl şor, kara şor, sarı şor olarak ayrılırlar. hristiyanlardır. nufüsları 10 000’i aşmaktadır.
şorlar teleutlarla yaşarlar.
19. yüzyılın ortalarında radloff tarafından “kızak” anlamına gelen şor adıyla anılmış ve bu ad daha sonraki dönemlerde yaygınlaşmıştır.
daha önceleri şamanlık inancına bağlı olan şorların önemli bir kısmı, 19. yüzyılda ruslar tarafından hristiyanlaştırılmıştır. 1989 nüfus sayımında güney sibirya’da 12.585 şorun yaşadığı tespit edilmiştir.
rusya’nın kemerovo oblastı’nda yaşayan bir türk halkıdır. 2002 nüfus sayımına göre sayıları 2650 kadardır. dilleri altay türkçesi’nin bir lehçesidir.
dünyayı dolaşan ilk türk denizcisi olan sadun boro’nun alman asıllı eşi.
sadun boro’nun 1963’te yaptırdığı kendi yelkenlisi 10.5 m.lik kısmet ile dünya seyahatine çıkan sadun-oda boro çifti kanarya adaları’dan alıp, miço adını verdikleri kedileriyle beraber bu seyahati 3 yılda tamamladılar. oda-sadun boro çiftinin bu seyahatte deniz adını verdikleri bir kızları oldu. deniz 8 yaşına basınca boro’lar bu kez de yine tekneleri kısmet’le 2 sene sürecek olan seyahatlerinde karayipler ve kuzey amerika’nın doğu kıyılarını gezdiler.
sadun boro’nun 1963’te yaptırdığı kendi yelkenlisi 10.5 m.lik kısmet ile dünya seyahatine çıkan sadun-oda boro çifti kanarya adaları’dan alıp, miço adını verdikleri kedileriyle beraber bu seyahati 3 yılda tamamladılar. oda-sadun boro çiftinin bu seyahatte deniz adını verdikleri bir kızları oldu. deniz 8 yaşına basınca boro’lar bu kez de yine tekneleri kısmet’le 2 sene sürecek olan seyahatlerinde karayipler ve kuzey amerika’nın doğu kıyılarını gezdiler.
evin mecburen paylaşıldığı (öğrencilik, kısıtlı maaş vs.), kavun seçmeye benzemeyen ev arkadaşı seçme durumunda başa gelebilecek olaylardan.
sen derli toplusundur, o değil... bilir bunu, gene de sanki inadına yapıyormuş gibi hep aynı terane: musluğu açık bırakmalar, ışığı kapatmamalar, özel eşyalarını evin ortak kullanım alanlarına saçmalar, mutfakta darmadağınıklık, ev işlerine ortak olmamalar, kendi arkadaşlarını hemen her gün çağırıp en dinlenmen gereken zamanlarda rahatsız etmeler, kira ödemede sorun... öfff! bitmez bu.
hele dört kişiyseniz; mutlaka en az biri böyle çıkar: sorumsuz!
en az diyorum, üçü birden olduğu da görülmüştür tarafımca, fena.
sen derli toplusundur, o değil... bilir bunu, gene de sanki inadına yapıyormuş gibi hep aynı terane: musluğu açık bırakmalar, ışığı kapatmamalar, özel eşyalarını evin ortak kullanım alanlarına saçmalar, mutfakta darmadağınıklık, ev işlerine ortak olmamalar, kendi arkadaşlarını hemen her gün çağırıp en dinlenmen gereken zamanlarda rahatsız etmeler, kira ödemede sorun... öfff! bitmez bu.
hele dört kişiyseniz; mutlaka en az biri böyle çıkar: sorumsuz!
en az diyorum, üçü birden olduğu da görülmüştür tarafımca, fena.
1000 parseklik astronomik birim.
(klaudyos batlamyus) iskenderiyeli yunani gökbilimci, matematikçi, coğrafyacı ve astronom. yaklaşık olarak m.s. 85 ve 165 yılları arasında yaşadığı kabul edilir.
geç iskenderiye dönemi’nde yaşamış (m.s. 2. yüzyılın ilk yarısı) ünlü bilim adamlarındandır. hayatı hakkında hemen hemen hiçbir bilgi bulunmamaktadır. müslüman astronomlar 78 yaşına kadar yaşadığını söylemektedir. yunan asıllı bir mısırlı, veya mısır asıllı bir yunanlı olduğu iddia edilmektedir.
batlamyus, iki önemli yapıtın yazarıdır: büyük bileşim ve coğrafya. bu yapıtlar avrupa’daki ortaçağ’ın bitişinde önemli yere sahiptir. kitapların latinceye çevirileri ancak 12. yüzyılda yapılmıştır.
geç iskenderiye dönemi’nde yaşamış (m.s. 2. yüzyılın ilk yarısı) ünlü bilim adamlarındandır. hayatı hakkında hemen hemen hiçbir bilgi bulunmamaktadır. müslüman astronomlar 78 yaşına kadar yaşadığını söylemektedir. yunan asıllı bir mısırlı, veya mısır asıllı bir yunanlı olduğu iddia edilmektedir.
batlamyus, iki önemli yapıtın yazarıdır: büyük bileşim ve coğrafya. bu yapıtlar avrupa’daki ortaçağ’ın bitişinde önemli yere sahiptir. kitapların latinceye çevirileri ancak 12. yüzyılda yapılmıştır.
(bkz: batlamyus)
büyük patlama’dan günümüze dek geçen geçen zamandır. şu anki teori ve gözlemler, evrenin yaşının 13.5 ile 14 milyar arası olduğunu önermektedir.
(saat-ağcık süperkümesi) yaklaşık 550 milyon ışık yılı uzaklıkta, kütlesi 10 *17 güneş kütlesi olan kocaman bir süperküme. shapley süperkümesi kadar yoğun değildir, ancak yaklaşık yarım milyar ışık yıllık bir alana saçılmış, kendisini bilinen en büyük süperküme yapan çok miktarda zengin gökada kümesine sahiptir. burası, harlow shapley’in gökada fazlalığı olduğunu ilan ettiği bir diğer gökyüzü bölgesidir. göğün bu kısmı üzerinde yapılan araştırmalar, 600 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan ve saat süperkümesi’nin önünde duran daha küçük bir süperkümenin varlığını da ortaya çıkarmıştır.
(bkz: saat süperkümesi)
big bang evrenbiliminde kullanılan bir sözcük olup, gözlemci konumunda merkezli bir yuvar içerisinde kalan bölgeyi tanımlar. bu bölge, içerdiği tüm nesnelerin gözlemci tarafından gözlemlenebilir olabilen en küçük boyuttadır.
(yerel süperküme) yerel grup’u ve dolayısıyla samanyolu ve andromeda gökadalarını da içeren düzensiz süperküme. en az 100 gökada kümesi, 33 megaparsek (yaklaşık 110 milyon ışık yılı) çap içerisinde yer almaktadır. içinde milyonlarca gözlemlenebilir evren bulunur.
(bkz: başak süperkümesi)
samanyolu’nun da bulunduğu başak süperkümesi’nin en yakın komşusu olan süperküme.
suyılanı süperkümesi büyük bir süperküme olmadığı için, erboğa süperkümesi ile birlikte incelenir. bununla birlikte iki süperkümeyi de inceleyen bilimadamlarının pek çoğu, iki süper kümenin birbirinden ayrı yapılar olduğu konusunda hemfikirdirler.
küme, hakim küme erboğa da içerisinde olmak üzere dört büyük gökada kümesini içerir.
a3526 (erboğa kümesi),
a3565,
a3574,
a3581
ve yakınında;
suyılanı kümesi (a1060) ve
cetvel kümesi (a3627).
suyılanı süperkümesi büyük bir süperküme olmadığı için, erboğa süperkümesi ile birlikte incelenir. bununla birlikte iki süperkümeyi de inceleyen bilimadamlarının pek çoğu, iki süper kümenin birbirinden ayrı yapılar olduğu konusunda hemfikirdirler.
küme, hakim küme erboğa da içerisinde olmak üzere dört büyük gökada kümesini içerir.
a3526 (erboğa kümesi),
a3565,
a3574,
a3581
ve yakınında;
suyılanı kümesi (a1060) ve
cetvel kümesi (a3627).
heykeltıraş ve ankakuşu takımyıldızı bölgelerinde bulunan iki süperküme. çok belirgin yapılar olmamakla birlikte önemlidir, çünkü bu üstkümeler gökyüzünün bu bölgesinden geçen ve yaklaşık 1 milyar ışık yıllık bir alana yayılan büyük gökada duvarlarına dahildir.
heykeltıraş süperkümesi ve ankakuşu süperkümesi içerisindeki kümeler; abell 2731, abell 2806, abell 2836, abell 2870, abell 2877, abell 2896 ki çoğunluğu pek de verimli kümeler içermeyen ankakuşu süperkümesi içerisindedir. abell 2717, abell 4008, abell 4012, abell 4013 ve abell 4059 kümelerinin çoğunluğu da daha verimli kümeler içeren heykeltıraş süperkümesi içerisinde bulunmaktadır.
heykeltıraş süperkümesi ve ankakuşu süperkümesi içerisindeki kümeler; abell 2731, abell 2806, abell 2836, abell 2870, abell 2877, abell 2896 ki çoğunluğu pek de verimli kümeler içermeyen ankakuşu süperkümesi içerisindedir. abell 2717, abell 4008, abell 4012, abell 4013 ve abell 4059 kümelerinin çoğunluğu da daha verimli kümeler içeren heykeltıraş süperkümesi içerisinde bulunmaktadır.
saç kümesi (abell 1656) ve aslan kümesi (abell 1367)’nin oluşturduğu yakın süperküme.
dünya’dan yaklaşık olarak 300 milyon ışık yılı uzaklıkta, gökada duvarı’nın merkezindedir. saç süperkümesi, bizim de bulunduğumuz başak süperkümesi’ne en yakın büyük kütleli kümedir. kabaca küreseldir, yaklaşık 20 milyon ışık yılı çapında ve 3000’den fazla gökada içerir. berenis’in saçı takımyıldızında yer alır. keşfedilen ilk süperkümedir ve evrenin yapısını anlamaya çalışan gökbilimciler için çok faydalı olmuştur.
dünya’dan yaklaşık olarak 300 milyon ışık yılı uzaklıkta, gökada duvarı’nın merkezindedir. saç süperkümesi, bizim de bulunduğumuz başak süperkümesi’ne en yakın büyük kütleli kümedir. kabaca küreseldir, yaklaşık 20 milyon ışık yılı çapında ve 3000’den fazla gökada içerir. berenis’in saçı takımyıldızında yer alır. keşfedilen ilk süperkümedir ve evrenin yapısını anlamaya çalışan gökbilimciler için çok faydalı olmuştur.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?