sabatayci isimler

sabetaycilar iki isim tasirlar.bunun sebebi pek bilinmiyor ; nedeni yahudi gelenegi olmasidir. yahudilerin bir ismine semi hakodes deniyor. anlami kutsal isim demektir.
sem: isim
ha: ibranicede belirten anlami var yani ingilizcedeki the, fransizcadaki le, la gibi
kodes : kutsal
diger isime ise kinnui deniyor. buna yahudi olmayan ya da sekuler isim deniyor.
bir yahudi, mutlaka kutsal bir isim tasiyor ve bulundugu ulkeye gore ikinci bir isim aliyor. ikinci isim inanca gore bir "duy" isimi, diger isim ise batini (ezoterik, icerik) anlami var. bunun kaynagi misir’daki hermes’in ogretisidir.
diasporadaki yahudiler, ornegin osmanlida yasiyorlarsa bu kinnui ismi arapcadan secmisler, cumhuriyetle birlikte bu isim turkculuk cagiracak isimlerden secilmis. altemur, cengiz vs. abd’de yasayanlar da ingilizce kinnui isim seciyorlar. orada bu isime "gentile " yani yahudi olmayan, isim deniyor.
oldurulen uzeyir garih’in buyuk olasilikla bir "kutsal ismi" daha olmasi gerekir. kendi aralarinda bu isimle cagiriyorlar zaten.
yahudi inancina gore isim cok onemli. birincisi, ismin cocugun kaderi, kisiligi, hayati uzerinde cok tekili olacagina inaniliyor ve isimlerin hic birisi rastgele secilmiyor. ikincisi, secilen isimler asla kaybetmedikleri soyagaclarini takip etmede, soyu bulmada, soyu anlama cok onemli. bir yahudi veya sabetayci asla soyagacini kaybetmez. aradan yuzlerce yil gecse de hangi bolgedeki, hangi kabileden geldigini kaybetmez.
bu isimlerin ilk cikisi yaakov’un rahel ve leada’dan olan ve 12 kabilenin isimlerini tasiyan cocuklarinin isimleridir.
ruben (rubi, robi, bakin bir ogul)
simeon (duyma)
levi (baglanma)
dan (dani, daniel, hukmetti, adalet)
naftali (nafi, benim guresim)
gad (ugurlu)
aser (mutlu)
yisahar (satin alinmis)
zebulun (ikamet eden)
yosef (josi, jef, jerfi, jozef, yusuf, jeri, toplasin, arttirsin)
binyamin (sag kolum)
uzeyir garih’in babasinin ismi uzeyir ezra garih’mis. dedesinin isminin de uzeyir oldugu soyleniyor. demek ki, babasi da , oldurulen oglu da ilk erkek cocuklar ve uzeyir ismi boylece devam ediyor. uzeyir, bir "kinnui" isimdir ve nufusunda olsun, olmasin mutlaka bir semhakodesi vardir.

ezra, kohen kabilesinden bir peygamberin ismidir. m.o 5. yy’de yahudileri babil’den yerusalem’e getiren kisi. ezra, mose rabenau’nun ogretisini kaleme alan kisi ve yahudilikte buyuk bir deger tasiyor, tora bilgisi uzmani kabul ediliyor.

yahudilikte isimlerin onemi adem’in once hayvanlara sonra havva’ya isim koymasindan basliyor. kisinin durumunda onemli bir degisiklik oldugunda ismi de degisebiliyor. ornegin, ciddi bir hastaliga yakalanmis cocugun iyilesmesi durumunda ona hayim(hayat) , vitali (hayat) rofe (hekim) , rafael (allah onu iyi edecek) vs gibi isimler verilebiliyor. hatta hasteyken, olum melegini sasirtmak icin de bu isimler verilebiliyor.
bir insanin isminin degismesinin onun kaderini etkileyen dort seyden biri (digerleri hayirseverlik, dua, ve davranislarini degistirmek) kabul ediliyor.
erkek cocuklarina isim sunnetinde, kizlara ise ilk tora okundugunda konuyor.
ayrica isimlerin daha pek cok acidan incelenecek yonu var. ornegin, isim secimlerinin nasil oldugu, aileden, yasanan bolgeden, tevrat’tan, ses benzesimleri, harf degisilikleri, gematriya yani bir kelimeyi olusturan harflerin sayisal toplami ve dolayisiyla kutsal sayilara ulasan isimler) vs var. bunun disinda bilhassa kabalaci oldukkari icin sabetaycilarda bunlara ilaveten notarya, yani bir sozcugun harfleriyle yeni sozcukler elde edilmesi. ornegin ayak sozcugunun harfleriyle kaya da elde edilebilmesi ve bu elde edilen yeni sozcugun ibranice ve/veya ladino dilinde kutsal, mistik anlamlari olmasi ya da temurya, yani sozcugun icindeki iki harfin yer degistirmesiyle yeni bir sozcuk elde edilmesi. ornegin, gokyuzu sozcugunde k ile z’yi degistirdigimizde oryaya cikan gozyuku sozcugunun yine bir kutsal, mistik anlami olmasi gibi bir sey cok yaygin. sabetaycilarin isim secimleri baslibasina bir buyuk arastirma konusu. daha pek cok kistaslari var isim secmekte.