enosis

kibrisin yunanistan ile birlesmesini ve buyuk yunanistan fikrini savunan dusunce.

bir ulkenin, baska bir ulkeyi dolayli yollardan kendi topraklarina katmasi.

birlesim anlamina gelir.

ozelliklede 1960’li yillarda baslayan ve yunanistandaki askeri cuntayla,kibristaki rum papaz makarios’un basini cektigi akimdir.amac turklere soykirim yapip onlari ortadan kaldirmak ve kibris adasini yunanistana ilhak etmek..bu amaclarindan hala vazgecmemislerdir..

yunan turan’i.

hayal...

(bkz: eoka)

enosis, megali idea hedefi çerçevesinde kıbrıs’ın yunanistan’a bağlanmasını, ilhak edilmesini ifade etmektedir. kelime anlamı ile " ilhak " demek olan enosis (yani adanın yunanistan’a bağlanması) ilk megali idea haritasının çizildiği 1791 yılından beri gündemde olan bir konudur. bir anlamda kıbrıs sorununun da bu tarihten itibaren varolduğu söylenebilir. yunanistan’ın kıbrıs’ı talep etmesi ise 30 aralık 1918 yılında gerçekleşti. 18 ekim 1828 tarihinde ingiltere, rusya ve fransa’ya bir nota veren yunanistan, resmen ilk kez enosis fikrini ortaya atmış ve adanın kendisine bağlanmasını istemiştir.

1. dünya savaşından sonra paris’te toplanan barış konferansı’na yunanistan’ın toprak isteklerini sunan yunan başbakanı venizelos, aralarında kıbrıs’ın da bulunduğu şu bölgeleri talep ediyordu:

1- batı anadolu (izmir,bursa,çanakkale, izmit ve civarları)
2- pontus (trabzon, sivas, kastomonu ve civarları)
3- kuzey epir (güney arnavutluk)
4- kıbrıs, rodos, meis, girit, bozcaada ve imroz
5- batı ve doğu trakya

kıbıs’ta yunan kilisesi, patrikhane ve yunan hükümeti tarafından desteklenen enosis hareketi, bu idealin yıllar boyunca kilise ve okullarda genç beyinlere aşılanması sonucu kıbrıs’ın başına büyük felaketlerin gelmesine neden oldu. bu ideali gerçekleştirmek için 1821 yılından itibaren birçok kez türk halkına saldırılar düzenledi. enosis önünde bir engel olarak gördükleri türk halkını ortadan kaldırmak için 1895’de, 1912’de, 1955-74 döneminde türk halkına saldırılar ve katliamlar uygulandı.

enosis fikrinin 1918’lerde rum çocuklarına nasıl aşılandığını bir rum yazar olan tenekides şöyle açıklıyor:

"rum okulları helen düşüncesini yaymak amacı ile kullanılıyordu. rum öğretmenler, çiçeklerle çerçevelenmiş yunanistan’la birleşmelerini temsil eden armağanları vali’nin kasabaları ziyareti sırasında verirken, mızraklı bir alay gibi sıraya sokulan ögrenciler, önceden öğretilmiş olan "yaşasın enosis" çığlıkları atıyordu..." (tenekides-chypre. menter şahinler. türkiye’nin 1974 kıbrıs siyaseti sayfa 111.197- istanbul).

enosis politikasının yakın hedefi bugün için rum egemenliğinde tüm kıbrıs’ta hakim olacak bir rum cumhuriyeti kurulması, bu rum devletinin ab’a tam üye yapılarak yunanistan’la dolaylı enosis’in gerçekleştirilmesi ve türk halkının azınlık statüsüne düşürülmesidir.