tanzimat dönemi edebiyatında 1.dönem sanatçılarının((bkz: namık kemal)(bkz: ziya paşa)(bkz: şinasi)vb...sanat toplum içindir görüşünü benimsemesine karşın 2.dönem sanatçılarının((bkz: recaizade mahmut ekrem)(bkz: abdülhak hamit tarhan)vb..da sanat sanat içindir görüşünü benimsemesiyle ortaya çıkan sualdir.
sanat sanat için midir sanat toplum için midir
daha kısaca sanat ne içindir seklinde sorulabilecek soru.sanat ona değer veren oldukça var olacaktır.sanat insanın bir konu,olay,duygu v.b.konularda kendince yorumu olduğu için bu şekilde yukarıda anlatılan,ifade edilen unsurları sanatı icra eden kişi için değil onu anlayacak kişiler oldukça bir değeri,önemi olacaktır.(anlamı değil çünkü anlam zaten yapan kişi tarafından yüklenmiştir,ama değeri sanatçı (yorumcu) tarafından da verilebilir fakat bu değer o icra(sanat eserinin) tarihsel,toplumsal,olabilmesini sağlamayacaktır).sanatçı kendisi için bir sanat eseri (icra) yaptığını söyler ise bu kendi kendine konumsak olacaktır.müziği,resmi,heykeli artık her ne icra etti ise boşlukta, sonsuzlukta kaybolacaktır.bilinir ki en basit iletişim bile karşılığını buldukça oluşur.daha sağlam olması acısından, ask(bireysel olarak)karşılığına bulur ise askınız olur ama bulamaz ise karşılıksız(anlamsız olacaktır,)bu durum askınız değil ask olacaktır.ama askın oluşması gereği bu ask olmayacaktır(iki şey arasında ama tek kişilik bir duygunun yaşanması garip olmaktadır).sanatta bundan farklı değildir.bu sanat olarak adlandırılan şeyler için geçerlidir.sanat bir konu hakkında bence demesi olduğu için bunun değer görmesi,en azından karşılığını bulması için biri/birileri gerekecektir.aksı takdirde kendi kendine konuşmuş olmaktan öteye geçemez.söyle bir örnek ile;mesela çelik kullanarak bir kadın heykeli yaptınız,(kadını kendi duygusal ve izlenimleriniz hakkında ifade ettiniz)bu çelik yüzey ışık ile net bir şekilde ilişki kurar bunun ile kadının ruhsal yapısının net olduğu (özellik ile duygusal ilişkileri)yönünde yorum yaptınız malzemenin çelik olusu ve zor sekil verilisi ile kadının kalbinin kolay kazanılmayacağının ama bu olur ise kadının sadakatinin en üst düzeyde olacağının (çelik zor sekil alır,zor sekil değiştir) ifadesini,çelik çok az esneklik gösterir bunun ile de çabuk kırılacagını, çeliğin güçlü yapısından dolayı doğa da her zaman zorluklara gogus gerenin o olduğunun ve çeliğin, demir(topraktan çıkar unutmayınız) ve su ile olan birleşimi ile oluşması da onun anaç,her zaman üretken olduğunu,anlattınız.çelik ateşte sekil aldığından ateşte sekil alan bir şeyin,sahip olduğu soğukluk ile karmaşıklığını, çelik üretimi çok zordur ve usta olanın elinde çok iyi yapı kazandığından onu anlayanın tüm dünyasını feth ettiğini,tarihsel süreç içinde çelik ustalarının erkek olması ile de kadının efendisinin,ona hükmedenin erkek olduğunu (avcı-toplayıcı olduğumuz zamanlarda erkek avlar getirir,kadın onu yenilecek hale getirir hatırlarsanız) ifade ettiniz.bu ifadelerin anlamı sanatçının bilgisi haricince yorumu dur.bu yorumun değer kazanabilmesi için onun kendisi değil onu anlayacak birey/ve ya bireylerin görmesi gerekir.sanatçı ifadesinde iletişim kurabilmek için de genel kültür ve icrasını ifşa ettiği birey ve veya bireylerin kültür yapısını bilmek zorundadır.aksı takdirde iletişim oluşmayacaktır.sanat bir şey için değil,(birileri alsın beğenmesi değil)bir şeyin ifadesi için oluştuğundan sanatçı (fikri,yasamı)topluma ait değildir ama sanatı toplumda değer kazanır.bu toplum sanatçılar tarafından oluşmuş olsa bile.işin ilginç yani bbu yukarıda bahsedilen bütün değerler sanatçının kendi yorumu olduğu için baksa bir sanatçı olmayan birisi tarafından bu değerlerin tam tersinin var olduğu savunulabilir çünkü onlarda deneyimlenmis ve gerçektir.bu kişide baksa bir eserde bunarlı ifade edebilir.bu ifadeler bireysel olabileceği gibi bir kültüre ait olabilir ve aynı gerçek (bence) bu durumda da geçerli olacaktır.
(bkz: sanat icin soyunurum).
yumurta mı tavuktan çıkar tavuk mu yumurtadan gibi bir sorudur.yanıtı tam olarak belli değildir.kime göre neye göredir.
ama sanatçı bir eser ortaya koyuyorsa ve bu eserden ticari bir kazanç sağlamak istiyorsa sanat toplum içindir.yok sanatçı eserini kendisi için,kimseden herhangi bir kazanç sağlamak için istemiyorsa sanat sanat içindir evet.
esasen bu sualin yanıtı beklentiye,talebe göre değişir.
ama sanatçı bir eser ortaya koyuyorsa ve bu eserden ticari bir kazanç sağlamak istiyorsa sanat toplum içindir.yok sanatçı eserini kendisi için,kimseden herhangi bir kazanç sağlamak için istemiyorsa sanat sanat içindir evet.
esasen bu sualin yanıtı beklentiye,talebe göre değişir.
bu döngüsel bir sorudur bu yuzden bir çemberin başlangıcı olmadıgından sonuna varamayıp bu sorunu çözemeyiz.
bir kişinin sanattan ne anladığına bağlı olarak karar verebileceği kişisel bir görüşün sorusu.
sanatı muhakkak karşısındakine bir şeyler öğretmek, yol göstermek ya da mesaj vermekten ziyade, sadece güzel olduğu için ve bu estetik değeri- fayda sağlasın veya sağlamasın- içinde barındırabileceği için sanat için sanat anlayışı en az sanat için toplum anlayışı kadar önemlidir. özellikle modernizmle birlikte gelen sanat için sanat anlayışı, sanatın topluma dair bir görevi olmasının önemli olmadığını savunur. oscar wilde dorian grayin portresi isimli eserinin ön sözünde "all art is quite useless" diyerek anlatmaya çalıştığım durumu durumu özetler.
(bkz: müdür müdür müdür)
herşey insanlık için olmalıdır diye düşündüğümden dolayı, sanat da halk içindir diye düşündüğümden çok kolay bir şekilde kendimce yanıtlayacağım soru.
sanatıda sanatçıyıda yaratan toplumdur toplum olmasa sanatçıda olmazdı sanatçı olmayıncada sanat olmayacaktı bu nedenle sanatçı toplum için eser üretmelidir toplumdan bağımsız olmamalıdır.
kompozisyon konusudur.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?