max karl ernst ludwig planck

max karl ernst ludwig planck (1858- 1947)

max karl ernst ludwig planck, julius wilhelm ve emma (née patzig) planck’in ogullari olarak 23 nisan 1958’de almanya, keil’de dunyaya geldi. babasi kiel universite’ sinde daha sonra da gottingen’de profesor oldu. planck ogretmenleri arasinda kirchhoff ve helmholtz’ unda bulundugu munich universite ’sinde okudu ve doktorasini 1879 munich universitesi filozofi bolumunde yapti.

daha sonra 1889’a kadar kiel’de teorik fizik yardimci profesoru oldu. 1926’dan emekliligine kadar burada kaldi. bir sure sonra 1937’ye kadar surdurecegi kaiser wilhelm society baskani oldu. 1894’te the prussian academy of sciences’ in bir uyesi olarak atandi. 1912’de buranin kalici sekreteri oldu.
planck’in ilk calismalari r. clausius’ un yayinlarini okuyarak ve kirchhoff’un yaninda calisip, ondan cok fazla etkilendigi, thermodinamik uzerine olmustu. planck entropy, thermoelektrik ve sig cozeltiler teorisi uzerine yazilar yayimladi. ayni zamanda radyasyon surecleri uzerine yogunlasmisti. planck bunun elektromanyetik yapida oldugunu gosterdi. bu calismalardan doymus radyasyon spectrumunun enerji dagilimi probleminin cozumune onderlik etti. deneysel sonuclar gosterdi ki, bir karacismin(black body), sicaklik fonksiyonu cinsinden yaydigi enerji dalga boyu dagilimi, klasik fizigin ongoruleri ile uyusmazlik icindeydi. planck enerji ve radyasyon frekansi arasindaki iliskiyi ortaya koyabildi. 1900 yilinda yayimlanan bir yazisinda bu iliskiyi duyurdu. bu bir kaynaktan yayilan enerjinin belirli buyukluklerde olabilecegi iddiasina dayaniyordu. kaynaktan yayilan enerji; frekansi ν ise hν dir. burada h evrensel sabittir planck sabiti olarak bilinir.
bu yalniz planck’in en onemli calismasi degil, ama ayni zamanda fizigin bir donum noktasiydi. klasik fizik ilk olarak bunu uygun karsilamadi. bununla beraber teorinin dogrulugunu kanitlayan gozlemler giderek klasik teori uzerinde ezici bir ustunlukle artti. bu uygulama ve gozlemlerden biri einstein’in photo elektrik etkisiydi.
planck’in qunatum teori uzerine calismalari annalen der physik2 de yayimlandi. onun arastirmalari thermodynamik (thermodynamics) (1897) ve theorie der wärmestrahlung (theory of heat radiat ion) (1906) adli iki kitabinda ozetlendi.
royal society’nin yabanci uyesi olarak 1920’de secildi. ve 1928’de copley madalyasiyla odullendirildi. planck almanya nazi hukumeti zamaninda cok trajik ve sorunlu bir donem gecirdi. ulkesinde kalmayi bir gorev bilmesine karsin, yahudilere karsi yapilan zulum politikalarina karsi koydu. savasin son haftalarinda evinin bombalanmasi sonucu cok buyuk zorluklar yasadi.
o arkadaslari tarafindan yalnizca buyuk buluslari yuzunden degil, ama kisisel yetenekleri dolayisiylada saygiyla karsilandi. o ayni zamanda iyi bir piyanistti ve bir gun mizikte profesyonel olacagini soylerdi.
planck iki defa evlendi.1885’deki gorevinden ana sehri keil’ deki yardimci profesorlugune kadar cocukluk arkadasi marie merck’le, daha sonra marie 1909’da olunce kuzeni marga von hosslin’ le evlendi. cocuklarindan ucu genc yasta oldu. onlar geride iki ogul biraktilar. ogullarindan biri hitlere suikast sucundan 1944 yilinda idam edildiginde cok fazla aci cekti.
3 ekim 1947’de gottingen’de oldu.

kaynak : nobel fizik odulleri