ceğerxwîn

1903 yılında doğan cegerxwin, çobanlıktan ozanlığa uzanan 73 yıllık yaşamına yüzlerce şiir ve öykü sığdıran cegerxwîn, yoksul bir ailenin çocuğu olarak mardin’in hesar köyü’nde dünyaya geldi. ailesiyle birlikte suriye’ye göç eden cegerxwîn, küçük yaşta anne babasını yitirdi. değişik yörelerde aldığı medrese eğitimi sırasında melaye cizîrî, ehmede xanî,feqîyê teyran ve baba tahirê hemedanî gibi büyük şairlerden ve zengin halk folklorundan etkilenerek, şiir yazmaya başladı. bir gezgin ozan gibi köy köy, şehir şehir dolaşarak, kendisini halk kültürüyle donatan cegerxwîn, imamlık yaptığı bir dönemde ağaların köylerinde fitre ve zekatla geçinmeyi yediremez ve imamları, ağaları ve şeyhleri karşısına aldı. 1958 yılında irak’a giderek kendisini edebiyat, tarih ve folklor alanlarında yetiştiren cegerxwîn, bağdat üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptı. sanat ve edebiyat çalışmalarının yanısıra siyasal hareketler içerisinde de yer alan cegerxwîn, bir dönem suriye komünist partisi’ne de üye oldu. şiirlerini türkü tarzında hece vezniyle ve halkın anlayabileceği bir şekilde yazan cegerxwîn, yazdığı şiirlerde toplumun gerçekliğini esas alması onu halk tarafından sevilen bir ozan haline getirdi. "kime ez", "de lori", "dilfiroş" şiirleri bestelenerek, kürt gençlerinin dillerinden düşmeyen ezgiler haline geldi. yazdığı şiirleri ve öyküleri arasında bugüne kadar 18’e yakın kitabı yayınlanan şairin "kime ez", "diwana yekemin", "cim u gulperi", "sewra azadi", "reşoyê dare" gibi önemli kitapları çok sayıda kürdün evinin bir raflarında yerini aldı. ayrıca, cegerxwîn’in çok sayıda şiiri aram tigran, ciwan haco, seid gabari, koma berxwedan, xelil xemgin, koma dengi azadi, koma amed, şiyar gibi sanatçılar tarafından bestelenerek seslendirildi.