arif mardin

arif mardin, değişik müzik türlerinde çok sayıda sanatçının piyasaya çıkmasına önayak olmuş olan başarılı prodüktör.



15 mart 1932’de, içlerinde diplomatların ve devlet adamlarının da bulunduğu saygın bir ailenin oğlu olarak istanbul kanatlarımın altında’da dünyaya geldi. bing cosby ve glenn miller gibi önemli caz sanatçılarını dinleyerek büyüyen mardin, kız kardeşi aracılığıyla tanıştığı müzik eleştirmeni cüneyt sermet sayesinde müzik dünyasına ilk adımını attı. istanbul üniversitesi ekonomi bölümü’nünden mezun olduktan sonra, london school of economics’e giren mardin, bu yıllarda düzenleme ve orkestrasyon denemeleri yapmaya başladı ancak hiçbir zaman müzik üzerine bir kariyer planlamadı.

1956 yılında istanbul’daki bir konserde ünlü amerikalı caz müzisyenleri dizzy gillespie ve quincy jones ile tanıştıktan sonra müzik dünyasına dahil olmaya karar veren mardin, amerika’da bir radyo istasyonunda çalışan arkadaşı tahir sur’a, yaptığı üç düzenleme demosunu yolladı. tahir sur’un bu demoları quincy jones’a ulaştırmasının ardından mardin, quincy jones’un verdiği bursla berklee college of music’e girdi.

1958 yılında nişanlısı latife ile birlikte boston’a taşındı ve berklee’den mezun olduktan sonra bir yıl boyunca bu okulda eğitmenlik yaptı.

1963 yılına gelindiğinde atlantic records’ta, ahmet ertegün’ün kardeşi nesuhi ertegün’ün asistanı olarak çalışmaya başladı ve kısa zaman içinde başarıları sayesinde kariyerinde önemli ilerlemeler kaydetti. kariyeri boyunca aralarında carly simon, petula clark, bette midler, barbra streisand, the bee gees, diana ross, queen, patti labelle, aretha franklin, anita baker, judy collins, phil collins, culture club, roberta flack, hall & oates, donny hathaway, norah jones, chaka khan, george benson, side show, the manhattan transfer, modern jazz quartet, willie nelson, john prine, dusty springfield, david bowie, jewel ve ringo starr’ın da bulunduğu sayısız ismin prodüktörlüğünü yaptı.

40 yılı aşkın süren kariyeri boyunca 40 altın ve platin plak ödülü, 15 grammy adaylığı ve 12 grammy ödülü kazandı.

arif mardin 25 haziran 2006’da, pankreas kanserine karşı verdiği uzun mücadelenin ardından bu hastalığa yenik düşerek, new york’daki evinde hayatını kaybetti.

6 haziran 2006 itibariyle hayata gözlerini yuman büyük türk müzik adamıdır. sadece türkiye ve amerikada değil bütün dünyada müthiş bir saygı kazanmıştır.

norah jones’a zorla grammy kazandırmış, zamanında ringo starr’ın da prodüktörlüğünü yapmıştır..

norah jones ı norah jones yapandır

(bkz: betül mardin)

arif mardin, 1952’de ingiltere’deki london schools of economics’te iş idaresi master’ı yaptıktan sonra türkiye’de babasının ortağı olduğu türk petrol şirketinde çalışmaya başladı. ama içindeki caz tutkusu giderek artıyordu. 1955’te ankara ve istanbul’a konserler vermek üzere gelen dizzy gillespie ve orkestranın aranjörü trompetçi quincy jones’la tanışması, yaşamının dönüm noktası oldu. birkaç ay sonra amerika’nın sesi radyosunda çalışan arkadaşı tahir sur’a, aranjmanlarını da yaptığı üç bestesini yolladı. sur, bu besteleri quincy jones’a ulaştırdı. sonucunda mardin, boston berklee müzik okulu’nda ’quincy jones’ bursunu kazandı. dört yıllık eğitimi birbuçuk yılda bitirdikten sonra new york’ta müzik dersleri vermeye başladı.

öğrenciliği sırasında yazdığı parçaları newport jazz festivali’nde dinleyen nasuhi ertegün, hemen iş teklif etti ve 1963’te atlantic records’a arşiv sorumlusu olarak girdi. alt basamaklardan başlayarak şirkette ilerlerken bir yandan da tonmayster tom dowd’dan kayıt tekniğini öğreniyordu. ilk prodüksiyonu, the young rascals topluluğu için düzenlediği ’good lovin’ adlı parçaydı. bu parça hemen liste başı oldu. ardından aretha franklin’in prodüksiyonlarında jerry wexler’in yardımcılığını yaptı. tom dowd’la memphis stüdyolarında güneyli müzisyenleri keşfetmeye başlayan arif mardin, 1972’de bette midler’ın prodüksiyonlarında önemli bir rol üstlendi. midler’la ailecek de dost olmuşlardı. bee gees’in ’jive talking’ parçasını düzenlerken pop müziğe doğrudan girmiş bulunuyordu. bunu, david bowie, chaka khan, average white band, roberta flack, scritti politti izledi... daha sonra brandy, jewel, son olarak norah jones, diana reeves, raul midon’un albümlerine değerli imzasını attı. jazz’dan sanılanın aksine hiç kopmadı.

1960-1980 arası iki plak yaptı. 1969’da çıkardığı ’glass onion’, pop ve soul parçalar üzerine yaptığı jazz düzenlemelerini kapsıyordu. 1974 yılında çıkan ’journey’ albümünde ise tümüyle kendi beste ve düzenlemeleri yer alıyordu. her iki albümdeki parçaları caz dünyasının önemli müzisyenleri seslendirmişti. boston berklee’ye girmesini sağlayan ve herb pomeroy orkestrası gibi ünlü bir topluluğun seslendirdiği ’faculty meeting’, ’sermet’s dream’. ’piyon jumps’ gibi öğrenclilik yıllarının temel taşı olan parçaların kayıtları ne yazık ki piyasaya sürülmedi. yanı sıra act müziğin prodüktörü siegfried loch’un önerileriyle klasik müzik ve modern büyük orkestra çalışmaları yaptı. örneğin; wdr big band için yazdığı ’suite fraternidad’, 1993 yılında çıkan ’jazzpana’ albümünde yer aldı.
her ne kadar kendisi emekli olduğunu ve bayrağı oğlu piyanist aranjör joe yusuf mardin’e verdiğini söylese de ışığını hiç esirgemedi müzik dünyasından, genç müzisyenlerden... en son ’piyano süiti’ ile ’yaylı çalgılar dörtlüsü için üç karalama’ adlı besteleri 13 mayıs 2006’da iş sanat’ta hüseyin sermet tarafından seslendirildi. konser bu iki eserin dünya prömiyeriydi.
işte bu kadar önemli bir kişilik ne yazıkki 75 yaşında(dün)hayata gözlerini kapattı.allah rahmet eylesin...