özet: şu anda sokağa çıkıp karşılaştığınız herkesi yalasanız bile bu virüsü kapma olasılığınız çok düşük. bir milyon yedi yüz bin toplam vaka demelerinin sebebi sizi korkutmak. aktif vaka sayısı 85 bin filan. ama size bunu söyleseler evinize kapanır, işinizden ve sevdiklerinizle görüşmekten vazgeçer miydiniz?
onlar da bu soruya cevabınızı çok iyi biliyor. o yüzden bir milyon küsür.
****
hesaplanmayan bir metrik var. bu da "günlük net hasta sayısı değişimi". bu şöyle hesaplanıyor:
net değişim = yeni hastalar - iyileşen hastalar - vefat edenler
bu net değişim, bize o günkü aktif vaka sayısını hesaplatabiliyor, ki hesaplayacağız. öncesinde, verimiz 4 nisan 2020 tarihinden başlıyor - çünkü o gün iyileşen hasta sayısını vermeye başlamış devletimiz.
4 nisan tarihindeki veriler: Toplam vaka sayısı 23.934, toplam iyileşen sayısı ise 786, toplam vefat sayısı 501. biz, 22.700 diyelim. o tarihte ülkede "hasta" olan bu kadar kişi var yani.
aşağıdaki tablo, günlük net hasta sayısı değişimini gösteriyor.
grafikteki ani sıçrama ve düşüşler, tuhaf tuhaf hareketlerin olduğu günler. o hareketleri sıralasak çok uzayacak, ve konumuz onlar değil. hatırlarsanız başladığımız tarihte 22.7 bin hasta vardı değil mi? haydi gelin bu hastaların, günlük net değişim sonrası durumlarına bakalım. yani "aktif hasta sayısı".
bu sayı son iki gün hariç 100 bin kişi bile değil. ama gelin size nasa tadında açıklayayım;
- ismail cinel "hepimiz ölücez yoğun bakımlar bitmiş" dediği tarihte 83.000 aktif vaka varmış. asemptomatik filan fıstık hepsi dahil, yoğun bakımlık değil yani. aynı ismail martta benzer sayıda aktif vaka varken açıklama yapmış mı; yok.
- imamoğlu'nun "bizi eve kapatın, bulaşıcıdan insanlar ölüyor" dediği tarih, grafiğin sonundaki yukarı ivme. ölüm sayıları ise gene aynı tarihte artmaya başlamış. yani ölüm sebebini yanlış sayarsınız eyvallah biliyoruz da, bu kadar bariz yapmayın bari.
- devletin yasakları başladıktan sonra aktif vakalarda ne gibi bir değişiklik olmuş? artmış mk. yasak koydukça bu sayının artması mantıklı mı?
son matematik: diyelim 100 bin aktif vaka vardı aylardır (ki yok, 20 binin altına bile düşmüş). bütün koronalılar fıldır fıldır ortada geziyor, hiç önlem almıyorlar da diyelim; böyle bir "distopya".
sokakta karşılaştığınız her bin kişiden sadece bir tanesi korona. günlük ortalama 20-25 kişiyle muhatap oluyorsunuz diyelim. sıradan bir günde korona hastası biriyle karşılaşma ihtimaliniz en fazla %2.5 idi. ki ne kadar uçuk varsayımlar yaptığımızı da gördünüz.
*****
tekrar söylüyorum, korkmayın bu vürükten. sizi korkuya sürükleyenlerden de uzak durun.