türk edebiyatında ilkler

*ilk yerli tiyatro eseri: şinasi / şair evlenmesi /1859

*ilk yerli roman : şemsettin sami / taaşşuk-ı talat ve fıtnat

*batılı tekniği uygun ilk roman :halit ziya uşaklıgil/aşk-ı memnu

*ilk çeviri roman :yusuf kamil paşa / fenelon’dan telemak /1859

*ilk köy romanı :nabizade nazım / karabibik

*ilk psikolojik roman: mehmet rauf / eylül

*ilk realist roman : recaizade mahmut ekrem / araba sevdası

*ilk resmi türkçe gazete : takvim –i vakayi

*ilk yarı gazete :ceride-i havadis

*ilk tarihi roman : namık kemal/ cezmi , a. mithat / yeniçeri

*ilk özel gazete : tercüman-ı ahval/ şinasi ile agah efendi

*ilk pastoral şir: a.hamit tarhan /sahra

*ilk şiir çevirisini yapan ,ilk makaleyi yazan ve noktalama işaretlerine ilk kez kullanan ilk türk gazeteci : şinasi

*aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan :a.hamit /eşber veya sardanapal

*heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri:a.hamit/nesteren

*ilk bibliyografya:keşfü’z zünun /katip çelebi

*ilk hatıra kitabı :babürşah /babürname

*ilk hamse yazarı : ali şir nevai

*ilk tezkire : ali şir nevai /mecalisün nefais

*ilk antolojisi: ziya paşa /harabat

*ilk atasözleri kitabı : şinasi /durub-i emsal-ı osmaniye

*ilk mizah dergisi: diyojen /teodor kasap

*ilk hikaye kitabı : a:mithat /letaif-i rivayet

*ilk fıkra yazarı : ahmet rasim

*ilk türkçe yazılan ilk kitap : kutadgu bilig

*ilk siyasetname : kutadgu bilig

*ilk mensur şiir örneklerini veren : halit ziya

*şiirde ilk defa türk kelimesini kullanan : mehmet emin yurdakul

*dünya edebiyatındaki ilk modern roman : cervantes/don kişot

*ilk makale : tercüman-ı ahval mukaddimesi

*ilk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk:fecr-i ati

*mesnevi tarzında yazılmış ilk eser : kutadgu bilig

*ilk seyahatname : mir’atül memalik / seydi ali reis

*ilk edebiyat tarihçimiz: abdulhalim memduh efendi

*batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: fuat köprülü

*sahnelenen ilk tiyatro: namık kemal / vatan yahut silistre

*kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: tevfik fikret

*türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: süleyman paşa / sarf-ı türki

*ilk naturalist eserimizin yazarı:
nabızade nazım / zehra

*divan edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: nedim

*şarkıyı icat eden: nedim

*ilk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: kamus’ul alam

*ilk sözlüğümüz: divan-ı lügat-it türk

*ilk türkçe sözlük: şemsettin sami:kamus-ı türki

*ilk özdeyiş örneklerini veren: ali bey / lehçet’ül hakayık

*ilk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: kutadgu bilig

*türk adının geçtiği ilk türkçe metin :orhun abideleri

*edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: r. mahmut ekrem

*edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: mehmet emin yurdakul

*konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: ömer seyfettin

*edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan :a. hamit / validem

*ilk köy şiiri: muallim naci / köylü kızların şarkısı

*ilk alfabemiz: göktürk alfabesi

*tekke şiirinin babası: ahmet yesevi

*ilk türk destanı : alp er tunga destanı

*bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan:namık kemal

*bizde epik tiyatro türünün kurucusu: haldun taner

*ilk kadın romancımız: fatma aliye hanım

*süslü nesrin ilk temsilcisi: sinan paşa

*dünyanın bilinen ilk destanı:sümerlerin gılgamış destanı

*dünyanın halen yaşayan ,en büyük ve ilk müslüman türk destanı: kırgızların manas destanı

*edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: şinasi

*kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman : ateşten gömlek

*komedi türünün ilk büyük ustası: aristofanas

*trajedi türünün ilk büyük ustası:aiskylos

*ilk uyarlama tiyatro eserinin yazarı :a.vefik paşa

*deneme türünün kurucusu: montaigne

*ilk divan şairi: hoca dehhani

*hikayede gerçek anlamda ilk kez anadolu’yu işleyen: refik halit karay

*en başarılı psikolojik roman yazarımız: peyami safa / 9.hariciye koğuşu

*ilk çocuk şiirlerini yazan: tevfik fikret / şermin

*dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: genç kalemler