tiranlik

bir de yeri gelmisken sunu da belirtmek de fayda var. "tiranlik" ya da "tiran" kelimesi ilk bakista yunanca bir kelime gibi görünse de, lidya diline ait bir kelimedir, yani bu kelimenin kökeni lidya dilidir.

bu kelimeyi ilk kullanan daha dogrusu hayata geçiren kisi ise lidyali bir lider olan kroisos’tur. daha önceki entryim de, arkaik ve klasik dönemde pek yaygin olan bir yönetim biçimi oldugunu söylemistim.

klasik döneme geldigimizde tiranlik yönetiminin gittikçe negatif bir yöne dogru kaydigini yani, o kent devletlerinde yasayan toplumlarin üzerinde negatif bir etki dogurdugu ve tepki topladigi tespit edilmistir.

yeri gelmisken sunu da söylemekte fayda var. tiranlik dedigimiz yönetim biçimi yukarida yazmis oldugum entrydeki gibi eski yunan devletlerinin siyasal anlamda gelismesine yardimci olmustur.

bunun bir ispati olarak tiranlik yönetim anlayisini benimseyen devlet adamlarinin, yönettigi kentlerde su dagitimi sistemi kurmasi, anitsal binalar insa ettirmesi, yani kisacasi bir "building program" olayina girmesi o dönemlerde tiranlik dedigimiz yönetim biçiminin aslinda yunanistan’daki kent devletlerinin gelismesine vesile olmasina yani bir etken olmasinda yatmaktadir. mesela: atina, korinth, megara, samos ve akragas gibi eski yunan kent devletleri tiranlik sayesinde yükselmislerdir.

bu konu ile ilgili daha ayrintili bilgi için:

camp, john. "the archaeology of athens" yale university press, new haven and london, 2001.

bu eserde tiranlik konusu çok güzel bir sekilde islenmistir.

meraklisina...