tevbe

kuran ı kerim’de besmeleyle başlamayan tek suredir.bir diğer adı berae dir.
nedenini süleyman ateş şöyle açıklamış :
tevbe suresi’nin başında neden besmele yok?



1- birine göre arap geleneğinde güvence bildirimlerinde besmele yazılır fakat verilen güvenceyi geri alma bildiriminde besmele yazılmazdı. surede, andlaşmayı bozmalarından ötürü müşriklere verilen güvencenin geri çekildiği bildirildiğinden surenin başına besmele yazılmamıştır. bununla ilgili bir soru üzerine hz. ali, “bismillahirrahmanirrahim, güvence verir. berae ise kılıcı emretmiştir” demiştir (fethu’l-kadîr: 2/331).

2- hz. osman ise konuyu söyle izah etmiştir: “enfal suresi, medine’de inen surelerin ilklerinden, berae ise son inen surelerdendir. iki sure de birbirine benzer olayları anlatır. ben iki surenin, bir tek sure olduğunu sandım. peygamber de hayatında berae’nin enfal’den olduğunu bize açıklamadı. bundan dolayı ikisini birbiri ardınca yazdım, araya bismillahirrahmanirrahim koymadım.”

3- başka bir rivayete göre sahabiler enfal ile berae’nin bir sure mi yoksa ayrı ayrı sureler mi olduğu hakkında görüş ayrılığına düşüp, hiçbir görüş diğerine tercih edilemediği için iki sure arasına bir açıklık konmuş ve ikincisinin başına besmele yazılmamıştır.

müşriklere ültimatom

kuran’ın sure sırası, uzundan kısaya doğru yapılmıştır. en başa en uzun sureler konmuştur. enfal’den önceki a’raf suresi 206 ayet, enfal 75, berae 129 ayettir. eğer ikisi bir sure kabul edilmeseydi berae’nin, enfal’den önce yazılması gerekirdi. fakat bedir savaşıyla ilgili olaylar üzerine inen enfal suresi’nde konu birliği olduğu gibi tebük seferiyle ilgili olaylar üzerine inen berae suresi’nde de konu birliği vardır. belki de mushaf tertip edilirken bu surenin başına besmele konması unutulmuş veya hz. peygamber yazdırmamış ve böylece devam etmiştir.

tevbe suresi, mekke müşriklerine ültimatom, dört ay içinde tevhide gelmedikleri takdirde daha önce işledikleri sayısız cinayetlerin cezası olarak öldürülecekleri uyarısıyla başlar. allah’ın, güvence veren rahman ve rahim sıfatlarına uygun düşmediğinden ültimatoma rahman ve rahim sıfatlarını vurgulayan besmele yazılmamıştır.