samarit

yahudilerin büyük babil sürgünü ile bugünkü iran ve harran bölgeleri civarına gönderilmesiyle, arkalarında bıraktıkları topraklara asur kralı tarafından özel olarak gönderilip yerleştirilen halk. yerleştikleri bölgeye samiriye denir, ve kutsal olarak bilinen gerizim dağı merkezli civar bölge bu isimle adlandırılır.

tevrat’taki anlatıma göre sürgüne giden yahudilerin yerine yerleştirilen bu halk, o bölgede yaşayan aslanların sürekli saldırıları sonucunda iyice bunalırlar ve burayı terkeden insanların dini inanışlarına göre bir tanrı inancı ve tapınma biçimiyle durumun düzeleceğinden şüphelenerek bunu asur kralına bildirirler. bunun üzerine kral yahudi sürgünlerinin arasından bir rahibi geri göndererek yeni yerleşimcilere kendi dinlerini öğretmesini ister. şahıs geri dönerek onlara tevrat’a dayalı dini kuralları ve kaideleri öğretir. samarit - samaritan ya da samiriyeli - denilen insanların kökeninin bu olduğu genel kabul görmektedir.

yüzyıllar boyunca yahudiler tarafından kendilerinden görülmemişlerdir. kabul edilen tevrat’a göre birçok farklılıklar bulunan bir tevrat’ı kutsal kitap olarak tanırlar. dini uygulamalarında da birçok fark gözlemlemek mümkündür. müslümanlardaki abdeste benzer bir abdest alma ve namaza benzer hareketleri olan bir ibadet biçimleri vardır ve ibadethanelerinde oturmak için yer bulunmaz.

günümüzde gerizim dağı ve çevresinde sayıları birkaç bin civarında küçük bir topluluk halinde yaşamaktadırlar.