rusya

coğrafi verileri


konum: kuzey asya’da (ural dağlarının batı kısmı avrupa’dadır.), arktik okyanusu kıyısında, avrupa ile kuzey pasifik okyanusu arasında yer almaktadır.
coğrafi konumu: 60 00 kuzey enlemi, 100 00 doğu boylamı
haritadaki konumu: asya
yüzölçümü: 17,075,200 km²
sınırları: toplam: 19,961 km
sınır komşuları: azerbaycan 284 km, beyaz rusya 959 km, çin (güneydoğu) 3,605 km, çin (güney) 40 km, estonya 294 km, finlandiya 1,313 km, gürcistan 723 km, kazakistan 6,846 km, kuzey kore 19 km, letonya 217 km, litvanya (kaliningrad oblast) 227 km, moğolistan 3,485 km, norveç 167 km, polonya (kaliningrad oblast) 206 km, ukrayna 1,576 km
sahil şeridi: 37,653 km
iklimi: avrupa sınırında nemli kıtasal iklim, sibirya’da subarktik, kuzey kutbuna doğru tundra, kışlar karadeniz boyunca soğuk, sibirya’da dondurucu, yazlar steplerde arktik kıyılarına nazaran daha ılımandır.
deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: hazar denizi 28 m
en yüksek noktası: elbrus dağları 5,633 m
doğal kaynakları: doğal gaz, kömür, mineraller, kereste
arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %8
daimi ekinler: %0
otlaklar: %4
ormanlık arazi: %46
diğer: %42 (1993 verileri)
sulanan arazi: 40,000 km² (1993 verileri)
doğal afetler: sibirya’da buzlanmalar, kuril adalarında yanardağlar, kamçatka yarımadasında deprem ve yanardağlar


nüfus bilgileri


nüfus: 145,470,197 (temmuz 2001 verileri)
nüfus artış oranı: %-0.35 (2001 verileri)
mülteci oranı: 0.98 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
bebek ölüm oranı: 20.05 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 67.34 yıl
erkeklerde: 62.12 yıl
kadınlarda: 72.83 yıl (2001 verileri)
ortalama çocuk sayısı: 1.27 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
hiv/aids - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.18 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalığı olan insan sayısı: 130,000 (1999 verileri)
hiv/aids - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 850 (1999 verileri)
ulus: rusyalı
nüfusun etnik dağılımı: rus %81.5, tatar %3.8, ukraynalı %3, çuvaş %1.2, başkir %0.9, beyaz rus %0.8, moldovalı %0.7, diğer %8.1
din: rus ortodoksları, müslümanlar, diğer
diller: rusça, diğer
okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %98
erkekler: %100
kadınlar: %97 (1989 verileri)


yönetimi


ülke adı: resmi tam adı: rusya federasyonu
kısa şekli : rusya
yerel tam adı: rossiyskaya federatsiya
yerel kısa şekli: rossiya
eski adı: rusya imparatorluğu, rusya sovyet federatif sosyalist cumhuriyeti
yönetim biçimi: başkanlık tipi cumhuriyet - federasyon
başkent: moskova
idari bölümler: 49 bölge, 21 cumhuriyet, 10 özerk yöre, 6 yurt, 2 federal şehir, ve 1 özerk bölge; adygeya (maykop), aginskiy buryatskiy (aginskoye), altay (gorno-altaysk), altayskiy (barnaul), amurskaya (blagoveshchensk), arkhangel’skaya, astrakhanskaya, bashkortostan (ufa), belgorodskaya, bryanskaya, buryatiya (ulan-ude), chechnya (groznyy), chelyabinskaya, chitinskaya, chukotskiy (anadyr’), chuvashiya (cheboksary), dagestan (makhachkala), evenkiyskiy (tura), ingushetiya (nazran’), irkutskaya, ivanovskaya, kabardino-balkariya (nal’chik), kaliningradskaya, kalmykiya (elista), kaluzhskaya, kamchatskaya (petropavlovsk-kamchatskiy), karachayevo-cherkesiya (cherkessk), kareliya (petrozavodsk), kemerovskaya, khabarovskiy, khakasiya (abakan), khanty-mansiyskiy (khanty-mansiysk), kirovskaya, komi (syktyvkar), koryakskiy (palana), kostromskaya, krasnodarskiy, krasnoyarskiy, kurganskaya, kurskaya, leningradskaya, lipetskaya, magadanskaya, mariy-el (yoshkar-ola), mordoviya (saransk), moskovskaya, moskva (moscow), murmanskaya, nenetskiy (nar’yan-mar), nizhegorodskaya, novgorodskaya, novosibirskaya, omskaya, orenburgskaya, orlovskaya (orel), penzenskaya, permskaya, komi-permyatskiy (kudymkar), primorskiy (vladivostok), pskovskaya, rostovskaya, ryazanskaya, sakha (yakutsk), sakhalinskaya (yuzhno-sakhalinsk), samarskaya, sankt-peterburg (saint petersburg), saratovskaya, severnaya osetiya-alaniya [north ossetia] (vladikavkaz), smolenskaya, stavropol’skiy, sverdlovskaya (yekaterinburg), tambovskaya, tatarstan (kazan’), taymyrskiy (dudinka), tomskaya, tul’skaya, tverskaya, tyumenskaya, tyva (kyzyl), udmurtiya (izhevsk), ul’yanovskaya, ust’-ordynskiy buryatskiy (ust’-ordynskiy), vladimirskaya, volgogradskaya, vologodskaya, voronezhskaya, yamalo-nenetskiy (salekhard), yaroslavskaya, yevreyskaya
bağımsızlık günü: 24 ağustos 1991 (sovyetler birliğinden)
milli bayram: rusya günü, 12 haziran (1990)
anayasa: 12 aralık 1993
üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: apec (asya-pasifik ekonomik işbirliği forumu), asean (güneydoğu asya ülkeleri örgütü), bis (uluslararası imar bankası), bsec (karadeniz ekonomik işbirliği), cbss (baltik ülkeleri konseyi), ccc (gümrük işbirliği konseyi), ce (avrupa konseyi), cern (avrupa nükleer araştırma teşkilatı), cis (bağımsız devletlerin topluluğu), eapc (avrupa - atlantik ortaklık konseyi), ebrd (avrupa yatırım ve kalkınma bankası), ece (birleşmiş milletler avrupa ekonomik komisyonu), escap (asya ve pasifikler ekonomik ve sosyal komisyonu), g- 8, iaea (uluslararası atom enerjisi ajansı), ibrd (uluslararası imar ve kalkınma bankası), icao (uluslararası sivil havacılık örgütü), icc (milletlerarası ticaret odası), icftu (uluslararası serbest ticaret birlikleri konfederastonu), icrm (uluslararası kızılhaç ve kızılay hareketi), ida (uluslararası kalkınma birliği), ifc (uluslararası finansman kurumu), ifrcs (uluslararası kızılhaç ve kızılay toplulukları federasyonu), iho (uluslararası hidrografi örgütü), ilo (uluslarası çalışma örgütü), imf (uluslararası para fonu), imo (uluslararası denizcilik örgütü), inmarsat (uluslararası denizcilik uydu teşkilatı), intelsat (uluslararası telekomünikasyon ve uydu örgütü), interpol (uluslararası polis teşkilatı), ioc (uluslararası olimpiyat komitesi), iom (uluslararası göçmen teşkilatı), iso (uluslararası standartlar örgütü), itu (uluslararası haberleşme birliği), laia (latin amerika entegrasyon birliği), minurso (bm bati sahra referandum misyonu), monuc (bm kongo operasyonu), nam, nsg, oas (amerika devletleri teşkilatı), opcw (kimyasal silahları yasaklama organizasyonu), osce (avrupa güvenlik ve işbirliği örgütü), pca (daimi hakemlik mahkemesi), pfp (barış için ortaklık), un (birleşmiş milletler), un güvenlik konseyi, unamsil (bm sierra leone misyonu), unctad (birleşmiş milletler ticaret ve kalkınma konferansı), unesco (eğitim-bilim ve kültür örgütü), unhcr (bm mülteciler yüksek komiserliği), unido (endüstriyel kalkınma örgütü), unikom (bm irak-kuveyt gözlem misyonu), unitar (bm eğitim araştırma enstitüsü), unmee (bm etyopya-eritre misyonu), unmibh (bm bosna hersek misyonu), unmik (bm kosova geçici yönetimi), unmop (bm prevlaka gözlem misyonu), unomig (bm gürcistan gözlem misyonu), untaet (bm doğu timor geçiş yönetimi), untso (bm mütareke gözlem örgütü), upu (dünya posta birliği), wftu (dünya işçi sendikaları federasyonu), who (dünya sağlık örgütü), wipo (dünya fikri mülkiyet teşkilatı), wmo (dünya meteoroloji örgütü), wtoo (dünya turizm örgütü), wtro (dünya ticaret örgütü), zc


ekonomik göstergeler


gsyih: satınalma gücü paritesi - 1.12 trilyon $ (2000 verileri)
gsyih - reel büyüme: %6.3 (2000 verileri)
gsyih - sektörel bileşim: tarım: %7
endüstri: %34
hizmet: %59 (1999 verileri)
enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %20.6 (2000 verileri)
iş gücü: 66 milyon (1997)
işsizlik oranı: %10.5 (2000 verileri)
endüstri: madencilik, kömür, gaz, kimyasallar ve metallerin üretimi, makine, uçak, araç yapımı, gemi yapımı, kara ve demiryolları araçları, komünikasyon araçları, tarım makineleri, traktörler, yapı ekipmanları, elektrik enerjisi üretim ve ötürücü ekipmanlar, tıbbi aletler, tüketim malları, tekstil, gıda, el sanatları
endüstrinin büyüme oranı: %8.8 (2000 verileri)
elektrik üretimi: 798.065 milyar kwh (1999)
elektrik tüketimi: 728.2 milyar kwh (1999)
elektrik ihracatı: 20 milyar kwh (1999)
elektrik ithalatı: 6 milyar kwh (1999)
tarım ürünleri: hububat, şeker pancarı, ayçiçeği, sebze, meyve, et ve süt ürünleri
ihracat: 105.1 milyar $ (2000 verileri)
ihracat ürünleri: petrol ve petrol ürünleri, doğal gaz, ağaç ve ağaç ürünleri, metaller, kimyasallar, sanayi malları
ihracat ortakları: abd %8.8, almanya %8.5, ukrayna %6.5, beyaz rusya %5.1, italya %5, hollanda %4.8 (1999)
ithalat: 44.2 milyar $ (2000 verileri)
ithalat ürünleri: makine ve parçalar, tüketim malları, tıbbi malzeme, et, hububat, şeker
ithalat ortakları: almanya %13.8, beyaz rusya %10.7, ukrayna %8.3, abd %7.9, kazakistan %4.6, italya %3.8 (1999)
dış borç tutarı: 163 milyar $ (2000 verileri)
para birimi: rus rublesi (rur)
para birimi kodu: rur
mali yıl: takvim yılı


iletişim bilgileri


kullanılan telefon hatları: 30 milyon (1998)
telefon kodu: 7
radyo yayın istasyonları: am 420, fm 447, kısa dalga 56 (1998)
radyolar: 61.5 milyon (1997)
televizyon yayını yapan istasyonlar: 7,306 (1998)
televizyonlar: 60.5 milyon (1997)
internet kısaltması: .ru
internet servis sağlayıcıları: 35 (2000)
internet kullanıcıları: 9.2 milyon (2000)


ulaşım ve taşımacılık


demiryolları: 149,000 km (1998)
karayolları: 952,000 km (1998)
su yolları: 95,900 km (1994)
boru hatları: ham petrol 48,000 km; petrol ürünleri 15,000 km; doğal gaz 140,000 km (1993 verileri)
limanları: arkhangel’sk, astrakhan’, kaliningrad, kazan’, khabarovsk, kholmsk, krasnoyarsk, moscow, murmansk, nakhodka, nevel’sk, novorossiysk, petropavlovsk-kamchatskiy, saint petersburg, rostov, sochi, tuapse, vladivostok, volgograd, vostochnyy, vyborg
hava alanları: 2,743 (2000 verileri)