robert james fischer

sene 1972’de o donemde sovyet sampiyonu bugun ise fransiz vatandasi olan boris spassky ile izlanda’da yaptigi mac sonrasi dunya sampiyonu olmus ve o gunlerde tum dunya basini gozunu bu macin uzerine dikmisti.

1992’de ise basina is acan o ikinci unlu maci yine boris ile bu sefer yugoslavya’da oynamaya karar vermistir. bunun uzerine ulkesi birlesik devletler kendisine bir mektup yollayarak bunu yapmamasini istemis neden olarakta yugoslavya’ya uygulanan ekonomik amborgoyu gostermistir. ancak bobby bunu ret edip yugoslavya’ya ulastiginda bu konu hakkinda bir basin toplantisi yapmis ve mektuba tukurmustur.

yugoslavya’da oynanan mac yine bobby’nin galibiyeti ile sonuclanmis ve bobby para odulunu alip kayiplara karismistir.

bu sirada abd yetkili mercileride bos durmamis bobby hakkinda yugoslavya’ya gittigi icin tutuklama emri cikarmistir. ancak bobby o tarihten sonra abd’ye hic gitmedigi icin bir turlu tutuklanamamis bir nevi yillar suren bir dunya turuna cikmistir.

abd buna 2001 yilana kadar goz yummus ve bobby ne zaman elcilikten pasaport alsa zorluk cikarmamistir. buna kanit olarakta bobby’nin son pasaportunu 1997’de bir amerikan elciliginde yenilemesinden anliyabiliriz.

ancak sene 2001’de kendisi bir kac radyo programina katilmis ve 11 eylul saldirilarini hakli gordugu hakkinda abd’yi cok sert bir sekilde elestirdigi konusmalarini da yapmistir. bununlada kalmamis koyu bir musevi olmasina ragmen israili de yerden yere vurmustur. sonra ise yine gozlerden kaybolmustur.

sene 2004’du gosterdiginde ise kendisinin basi bu sefer ciddi bir derde girmistir. birlesik devletler pasaportu 2007’ye kadar gecerli olmasina ragmen abd hukumeti kendi kanunlarini cigneyerek japonya’da oldugunu ogrendigi boddy icin japon yetkililere bir ihtarname gondererek bobby’nin pasaportunu iptal ettiklerini bildirmistir. tabi ki bu kanunlara uymayan bir uygulamadir ama olmustur.

bobby bundan habersiz oldugundan japonya’dan filipinlere hareket etmek icin havalimanina gelmis ancak bir anda goz altina alinmistir. daha sonra ise nisanlisi japon oldugu ve evlenmek uzere olduklarindan kendisi gocmenlik burosunun ozel nezaretinde 9 ay tutuklu kalmistir. sucu gecersiz pasaport kullanmaktir.

amerika’ya iade edilirse yugoslavya’ya gittigi icin yargilanacagini bilen bobby bunun uzerine avukati araciligi ile japonya’ya iltica talebinde bulunmus ancak bu talebi ret edilmistir. sonra ise buyuk babasinin alman vatandasi olmasindan almanya’ya kan bagi dolayisiyla vatandaslik basvurusunda bulunmustur. ancak almanya’daki mahkeme’nin uzun surecegini bildiginden dunya sampiyonlugunu kazandigi izlanda’ya vatandaslik basvurusu yapmistir.

supriz olan ise bunun izlanda parlemantosunda oylanmasi bu istegi’nin oylanmasi ve 40’a 0 oyla kabul edilmesidir. boylece cifte vatandas olmus ve pasaport alamadigi ulkesi abd disinda bir ulkeden pasaport alma hakki kazanmistir. bu da artik tutuklu kalamacagini gosterdiginden avukati’nin kendisine ulastirdigi vatandaslik belgesi ve izlanda pasaportu ile japonya’daki hapis hayatindan kurtulmustur. japon hukumetinden vatandasi’nin iadesini isteyen birlesik devletler ise bir sey yapamamistir.

izlanda bunlada kalmamis yeni vatandasini kendi elciligi’nin arabasi ile havalimanina kadar gecirmis ve ucaga binene kadar goz kulak olmustur. izlanda’ya hareket eden bobby ucakta hemen bir basin toplantisi duzenlemis ve bu yapilanin kanunlara aykiri oldugu ve japon yetkililerin bush’un kuklasi oldugu seklinde cok sert aciklamalarda bulunmustur.

buna artik amerikan vatandasi olmak istemedigini ve cikma basvurusu yapacagini da eklemis ve amerikan hukumetine bu hareketinden dolayi 200 milyon dolarlik tazminat davasi acacagini eklemistir. izlanda’ya tasindaktan sonra ise yine gozlerden uzak bir sekilde yasamina devam etmistir.

bugun ise birlesik devletlere hic bir zaman donmeyecegini soylemektedir. bir ihtimalle donse bile amerika’da hemen goz altina alinagi ve amerikan vatandasi olarak yargilanagindan ve bobby’nin hapis yatmak istememesinden dolayi bu soylemini yapacak gibi gorunmektedir.

izlanda vatandaslik belgesi:

http://www.chessbase.com/news/2005/fischer16.gif

izlanda pasaportu:

http://www.chesscenter.com/twic/rjfpassnew.jpg

http://www.chessville.com/images/rjf%20%20passport%20014.jpg

http://www.chessville.com/images/rjf%20%20passport%20010%20masko%20suzuki.jpg

abd hukumeti’nin iptal edilmistir dedigi pasaportu:

http://www.chessbase.com/images2/2004/fischer14.jpg

gorulebilecegi uzere pasaport tutuklandigi tarihte gecerlidir. gecerlilik tarihi 2007’de bitmektedir. yani abd hukumeti’nin vatandasina bu yaptigi hukuk disidir. uzerinde dusunulmesi gereken buyuk bir husustur.

kisisel not: bobby’nin yasadigi bu cifte standart beni derinden etkilemistir. ne kadar kotulesede o birlesik devletler pasaportu kullanma hakkina sahip birisidir.