panionion

aydın ili sınırları içinde, dilek yarımadası nda bulunan samsun dağı ’nın (eski adıyla mykale) denize bakan kuzey yamacında bulunan ve m.ö. 8. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlandığı bilinen, poseidon helikonios’a adanmış bir iyon tapınağıdır. tarihi önemi, pers imparatorluğu ’nun lidya krallığı ’nı yıkması ve anadolu ’yu tamamiyle işgalinden sonra 12 iyon kenti arasında direnişi örgütlemek amacıyla oluşturulan siyasi ittifakın toplanma yeri ve bu ittifaka ismini veren (panionion birliği) sit olmasından ileri gelmektedir. dini ve siyasi içeriği yanısıra düzenli bir festival şeklini de alan panionion toplantıları, panionia festivali, bu festival çerçevesinde düzenlenen oyunlar panegyrikos adı altında anılmaktaydı.

tapınak iyonya kentlerinden olan ve samsun dağının iç bölgeye bakan yamacından 5 km. mesafede bulunan priene kentinin denetimindeydi. yönetimi ve burada toplanıldığında başkanlık priene kenti temsilcilerince sağlanmaktaydı.

pers idaresi altında panonion’daki dini faaliyetlerin sekteye uğradığı bilinmektedir. m.ö. 5. yüzyılın sonlarında yazan thusidides iyonyalıların bu dönemde festivallerini efes’te düzenlediklerini belirtmekte, diodorus da bölgedeki sürekli çatışma ortamı nedeniyle panionia festivalinin efes’e taşındığı bilgisini doğrulamaktadır. büyük iskender zamanında oyunlar ve festival yeniden panionion’a dönmüş, ve önemleri giderek azalsa da varlıklarını roma imparatorluğu dönemine kadar sürdürmüşlerdir.