mata hari

1876’da hollanda’da orta sinif bir ailenin cocugu olarak dunyaya gelen mata hari’nin gercek ismi margareta zelle’dir. ailesi tarafindan rahibe okuluna gonderilen mata hari belli bir sure buruda okuduktan sonra bir iskoc kaptana âsik oldu ve onunla evlendi. dogu hint adalari’na kocasiyla birlikte giden zelle, daha sonra ondan bosandi. gizemli dogu hint danslarini kullanarak mata hari (cava dilinde ’safagin gozu’ anlamina geliyordu) olarak anilmasina yol acan unu elde etti. pekcok hukumet yetkilisi onun danslarini izliyor ve o da bu sayede onemli isimlerle iliski kuruyordu.

i. dunya savasi sirasinda almanlar onu kadrolarina aldilar. fransa karsi casusluk teskilati bir sure sonra onun almanlar hesabina calistigini anladi. fransizlar zelle’ye iki tarafli calismasi teklifinde bulundular. zelle de bunu kabul etmis gorundu, ancak fransizlar ona guvenmiyordu. bu yuzden mata hari’yi denemek icin belcika’ya alti fransiz ajanla iliski kurmasi icin gonderdiler. on bes gun icinde bu alti ajanin tamami da almanlar tarafindan yakalandi ve kursuna dizildi. bu olay, alti ajanin hayatina malolsa da hicbir zaman mata hari’ye guvenilmeyecegini gostermesi bakimindan onemliydi.

hari, almanlar tarafindan da artik benimsenmedigi icin fransa’ya donmek zorunda kaldi. fransizlar cephelerdeki yenilgilerini bu kadinin uzerine attilar. oysa zelle’nin daha sonra kendisini dunyanin en unlu casuslarindan biri haline getirecek kadar onemli biri olmadigi soyleniyordu. fransizlar propagandalarindan vazgecmediler ve 1917 yilinda hari’yi kursuna dizdiler.

www.kimkimdir.gen.tr