lizbon

roma imparatorluğu’ndan endülüslülere
pön savaşları zamanında, hannibal’in yenilgisinden sonra (bu birlikler içinde conii kabilesinin üyeleri de vardı) romalılar, kartaca’yı en değerli topraklarından yani hispania’dan (iber yarımadası’nın tamamına romalılar tarafından bu isim verilmişti) mahrum etmeye karar verdi. kartacalılar doğu hispania’da afrikalı scipio’ya yenildikten sonra batı bölümünün roma yönetimi altına girmesi konsül decimus junius brutus tarafından yönetilmiştir. konsül, olissipo ile ittifak kurmuş ve şehirden kuzeybatıdaki kelt kabileleriyle savaşmak için kuvvet gönderilmiştir. bunun karşılığı olarak olissipo şehri felicitas julia adı ile, municipium cives romanorum olarak roma imparatorluğu’na katılmıştır. bu şekilde yaklaşık 50 km.lik alan içinde özerk yönetime sahip olan şehir vergiden muaf tutulmuş ve şehirde oturanlara romalı yurttaşlarla aynı haklar verilmiştir. şehir o zamanlar merkezi emerita augusta olan ve yeni kurulan lusitania eyaletinin bir parçasıydı. sonraki yüzyıllarda lusitanyalılar sık sık ayaklanmış ve şehre saldırmıştır. bu nedenle şehir surları inşa edilmiştir.

augustus döneminde romalılar şehirde birçok yapı inşa etmişlerdi. büyük bir tiyatro, günümüz rua da prata (prata sokağı) altındaki hamam, imparator adına yapılan tapınağın yanı sıra jüpiter, diana, kibele, tethys ve idea phrygiae adına tapınaklar, figueira plaza’nın altında geniş bir necropolis ve kale ile şehir merkezi arasında insula adı verilen çok katlı apartman tarzında binalar gibi. bu kalıntıların büyük çoğunluğu 18. yüzyılın ortasında, pompeii’nin ortaya çıkarılmasından sonra roma arkeolojisi’nin avrupa’nın üst sınıfı arasında moda olmasıyla günışığına çıkmıştır.

ekonomik olarak olissipo garum adı verilen bir çeşit balık sosuyla tanınıyordu. imparatorluğun seçkin tabakasının büyük değer verdiği bu sos amforalar içinde roma’ya ve diğer şehirlere gönderiliyordu. şarap, tuz ve oldukça hızlı olan yöre atları da gönderilen ürünler arasındaydı. korsanlığın kaldırılması ve teknolojik gelişmeler şehrin refah kazanmasını sağlamıştır. britannia (özellikle cornwall) ve rhine gibi roma eyaletleriyle olan ticaret büyük gelişme göstermiş ve hispania’nın içerilerinde yaşayan kabileler tejo nehri sayesinde daha ileri bir medeniyet düzeyine kavuşmuşlardır. şehir julii ve cassiae adlı iki aile tarafından hükmedilen oligarşik bir konsey tarafından yönetilmekteydi. gemilerin kaybolmasına yol açan deniz canavarları ile mücadelede yardımcı olunması gibi istekler kaydedilir ve emerita’da bulunan vali ile imparator tiberius adına iletilirdi. roma dönemi lizbon şehrinin en ünlü ismi ilk zamanlardaki diktatör sulla’ya karşı geniş çaplı bir isyanı yöneten sertorius idi. latince konuşan çoğunluğun arasında yunan tüccar ve köleler de bulunuyordu. şehir geniş bir yolla batı hispania’daki diğer iki büyük şehire bağlanıyordu. bunlardan birisi tarraconensis eyaletindeki bracara augusta (günümüz portekiz’inde braga şehri) ve diğeri de lusitania’nın başkenti emerita augusta (günümüz ispanya’sında mérida şehri) idi.


1147 yılında şehri fetheden kral afonso henriques’in heykelidinî anlamda şehirde roma çoktanrılı kültü egemendi ve özellikle tıp tanrısı asclepius ve ay tanrıçası kibele ile birlikte yerel bir kertenkele ve yılan tanrısı inanılan başlıca tanrılardı.

olissipo batı imparatorluğu’ndaki birçok büyük şehir gibi hristiyanlığın yayıldığı merkezlerden birisi olmuştur. ilk piskopos saint gens’tir ve günümüzde hâlâ lizbon’un tepelerinden biri onun adını taşımaktadır. şehir, toledo krallığı vizigotlara katılmadan önce alanlar, vandallar ve sueveler tarafından işgal edildi.