lafi gedigine oturtanlar

a$a?yda anlatylan hikaye bir kitaptan okunmu$ olup,akylda kaldy?ynca anlatylmy$ ve diyaloglar esasa ba?ly kalmak suretiyle tarafymdan üretilmi$tir...

dogrulugu tarti$ilir olan bir hikaye vardir fatih sultan mehmet hakkinda.ne olursa olsun fatihten beklenen duzeyde bir davrani$ ve laftir sonunda soyledikleri:

fatih sultan mehmet istanbul’u fethettikten sonra hristiyanlar icin cok onemli olan ayasofya’yi camiye cevirir.bunun pratikte olmasa da simgesel anlami cok buyuktur.zira istanbul artik bir musluman devletin,turklerin $ehridir.buna ragmen ayasofya’yi golgede birakacak capta bir cami yaptirmak istemektedir istanbul’a.cunku kendisi bugun medeniyetin merkezi olarak lanse edilen amerika gibi girdigi yeri talan etmek bir yana dursun,ayasofya gibi bir yerin dokusuna zarar vermemek adina duvardaki isa-meryem figurlerini bile degi$tirilmesine musade etmemi$,ustune levhalar astirmi$tir.neyse bu bir ayri konu.benim tahminim boyle bir eseri bozmaktansa daha buyuk daha ihti$amli bir cami in$a ettirmek istemi$tir.zamanin en iyi mimarlarindan olan macar asilli gayri muslim bir mimari gorevlendirir ve ona ayasofya’dan daha yuksek daha ihti$amli bir cami yapmasi icin gereken olcu0leri verir.mimar yapimina ba$lar ama gel gelelim i$ bitirilince fatih bir bakar ki istedigi alana kurulan caminin istedigi gibi ayasofya’dan daha buyuk olmadigini gorur.sinirlenir,bir hi$imla sag elinin kesilmesini emreder ki bu mimar bir daha i$ goremesin.aradan zaman gecer macar mimar fatih sultan mehmet’ten davaci olur.fatih’te sesini cikartmaz adalet herkes icindir deyip kadi kar$isina cikmayi kabul eder.burasi benim icin bir bilinmezlik,bir uc.bugun hangi ust duzey gorevli icin boyle bir du$unuruz ki mahkeme onune ciksin? neyse efendim bunlar kadi onune cikarlar kadi sorar:



kadi-(fatih’e) nicin mimarin elinin kesilmesini emrettin?
fatih-i$ini yapmasini istedigim $ekilde yapmadigi ve sozume uymadigi icin.i$ini hakkiyla yapmadigi icin bir daha meslegini icra edememesi icin sag elini kestirdim
kadi-peki nicin boyle yaptigini ona sordun mi?
fatih-hayir
kadi-oyleyse soralim,(mimara sorar)nicin i$ini istendigi gib yapmadin?
mimar-efendim,yaptigim hesaplara gore bana verilen alan uzerinde istenen yukseklikte yapsaydim,bu yapi gocerdi,o yuzden sutunlari biraz daha kisa tutmak zorunda kaldim,ben i$imi hakkiyla yaptim
kadi-oyleyse kisasa kisas hakkin vardir bunu yapmak istermisin?
mimar-evet,ben nasil i$ goremez hale geldiysem kisasa kisas isterim ve i$imi goremedigim icin gecimimin saglanmasini talep ederim
kadi-oyleyse fatih’in de sag eli kesilecek
fatih-(sesini cikarmaz durumu kabullenir,herkes $a$kindir)

mahkeme sona ermi$tir ve fatih’in de eli kesilecektir.fatih sultan mehmet buyuklugunu gosterir lakin kadinin ona verecegi cevap cok daha guzeldir onu bilmez:

fatih-ey kadi efendi sen ki beni padisah oldugum icin hakli cikarip,beni korusaydin,(belini siyirir hancerini gosterir),senin $u hancer ile kelleni ucuracaktim...
kadi-ey mehmet sende bil ki sen de ben padi$ahim diyerek verdigim karara itiraz etseydin (alttan bir hancer cikarir) ben de senin kelleni bunun ile ucuracaktim...

goruldugu gibi osmanli bu adaleti sayesinde bir medeniyet olmu$tur.burda kadi efendinin verdigi cevap yenilir yutulur cinsten olmayip,lafin gedigine oturtuldugu,en guzel cevaplardan biridir benim gordugum.

sonra mi ne olmu$? klasik bir sir kapisi hikayesi gibi bitse de,orjinalliginden bir $ey kaybettirmez hikayeye:

kadi ve fatih sultan mehmet’in bu a$mi$ligini goren mimar cok etkilenir,hemen imana gelir,musluman olur,sultan mehemt’i affeder,kadi da fatih’in mimarin gecimini saglayacak parayi vermesiyle son bulur.lakin burda da osmanli adaletinden bir ornek vardir ki beni benden alir.fatih sultan mehmet hemen hazineden ona bir maa$ baglanacagini soyler,kadi buna itiraz edip,fatih’in kendi geliri icinden maa$ bagliyacagina hukum verir.ecdadimiza kufredenler utansin ne diyim...