john lennon

ardinda sadece muzisyen olarak degil, yazar, oyuncu ve eylem adami olarak da cok buyuk bir efsane birakan efsanevi beatles grubunun kurucusu john lennon, 9 ekim 1940’da ingiltere’nin liverpool kentinde dunyaya geldi. annesi ve babasi isciydi. daha o iki yasindayken bosandilar, john babasini 20 yil boyunca sadece iki kez gordu. lennon 17 yasindayken, annesi otobusun altinda ezilmesi sonucu hayatini kaybetti, o da mimi teyzesinin yanina yerlesti.
1956’da lisedeyken, birlikte onlarca muhtesem sarki uretecegi paul mccartney ile tanisti. subat 1958’de paul mccartney george harrison’u lennon’a tanitti. daha sonra stu sutcliffe basci olarak gruba katildi ve grubun adinin "the silver beetles" olmasini onerdi. temmuz 1960’da grubun "the silver beetles" olan adi "the beatles" adina cevrildi. bir yil sonra da ringo starr gruba katildi. grubun ilk 45’ligi olan "love me do" ekim 1962’de piyasaya cikti.
beatles’in basarilarinin buyuklugu karsisinda lennon’in solo calismalari kimi zaman gozden kacmis olmakla birlikte, lennon, 1968’e dek gruptan ayri bir muzik kariyeri olusturmaya calismadi. 1964’te in his own write ve 1965’te a spaniard in the works adli kitaplarini yayimladi. 1968’de sevgilisi avangard ressam ve “konsept” sanatcisi yoko ono’yla kaydettigi "unfinished music, no.1: two virgins" albumunu cikardi. “two virgins”, icerigi ve lennon ve ono’ya ait ciplak fotograflar yuzunden bircok tartismalara neden oldu.
cift, 20 mart 1969’da evlendi ve bundan birkac ay sonra avandgard albumleri, “unfinished music, no.2: life with the lions” ve “the wedding album”u yayinladilar. ‘give peace a chance’ parcasi da bu donemde yapildi. 1969 eylul’unde lennon toronto rock‘n’roll festivaliyle yeniden sahneye dondu. arkasinda, ono, gitarci eric clapton, basci klaus voormann ve davulcu alan white’dan olusan plastic ono band caliyordu.
bir sonraki ay lennon ve plastic ono band, eroin bagimliligina karsi verdigi savasi anlatan ‘cold turkey’i yayinladi. bu single amerika ve ingiltere’de top 10’lara giremeyince, lennon mbe’yi kralice’ye gondererek, ingiltere’nin biafra’daki gelismelerini, amerika’nin vietnam’a yaklasimini ve ‘cold turkey’in kotu liste performansini protesto etti.
‘cold turkey’ cikmadan hemen once lennon, beatles’tan ayrilmayi dusundugunu acikladi, ama bunu kamuoyuna, allen klein’in emi ile yapacagi gorusmeden sonra aciklamaya karar verdiler. lennon ve ono baris kampanyalarina devam ediyorlardi. ‘war is over! (if you want it)’ ile billboardlari sarsiyorlardi. subat 1970’de bir hafta icerisinde ‘instant karma’ sarkisini yazdi ve bu parca ingiltere ve amerika listelerinde hit oldu. bu parcanin hit olmasindan iki hafta sonra beatles uyelerinden paul mccartney, grubun dagilacagini acikladi. lennon da kendi albumu “john lennon/plastic ono band”in tanitimini rolling stones ile birlikte katildigi ve beatles’in cevresinde donen bircok efsanenin yanlislarini anlattigi bir soyleside tanitti.
1971 yilinin basinda lennon new york’a tasindi. burada top ten listelerine giren ‘imagine’ parcasini yayinladi. bu parcanin hit olmasinin ardindan lennon ve ono politik aktivitelere girdiler. gelisen politik tavirlarinin sonucu, 1972 yilinin yazinda “sometime in new york city” albumunu cikarttilar. bu album tumuyle politik parcalardan olusuyordu. 1973 yilinda “mind games”i yayinladi. bir yil sonra da 1974’te ono’dan ayrilarak los angeles’a tasindi. “walls & bridges” albumunu cikardi ve bu albumden elton john’un parcasi ‘whatever gets you through the night’ hit oldu. ardindan 1975 yilinda eski rock parcalarini derledigi "rock & roll" albumunu yayinladi.
daha sonra lennon ve ono yeniden birlesti. lennon son olarak david bowie’nin “young americans”inin hiti ‘fame’de gorundukten sonra, artik emekli oldugunu ve iyi bir baba ve es olmak istedigini acikladi. 1980’de lennon ve ono’nun ortak calismasi olan "double fantasy" yayinlandi.
tam kariyerinde yeniden yukselmeye basladigi bir donemde, akli dengesi yerinde olmayan mark david chapman adinda bir beatles hayrani tarafindan 8 aralik 1980’de new york’taki dairesinin onunde trajik bir sekilde olduruldu. olumunun ardindan album ve single 1 numara oldu. 1984’te sanatcinin daha once yayimlanmamis kayitlarinin yer aldigi "milk and honey" albumu cikarildi. 1998’de ise 4 cd’lik anthology yayimlandi.