japonca

japonca morfolojik ve sozdizimi acisindan altay dillerine, sesbilimi acisindan malay-polenezya dillerine benzer. sozluksel bakimdan japonca’nin korece ile yaklasik 200, mogolca ile de bir o kadar ortak sozcugu vardir. japonca’nin fonetik olarak altay dilleriyle akrabaligi kesin degildir. japon dilbilimciler dillerini ayri bir dil olarak gorme egilimindedirler.

en eski japonca metin olan kociki (antikcagdaki olaylar ustune notlar) 712 yilindan kalmadir. koreli kesisler budizm ile beraber yaziyi vi.yuzyilda japonya’ya getirdiler.japonca’nin cince ile kalitsal bir bagi olmadigindan kanji’ler (cin karakterleri) japonca’ya anlamsal degerlerine ek olarak yaklasik ses degerleri nedeniyle alindilar.heian doneminde bu sescil degerleri ozellikle kadinlar kullaniyordu. 901’den kisa bir sure sonra iki kana sistemi (hiragana ve katagana) heian yuksek tabakasinda yaygin bicimde kullanilmaya baslandi. gunumuzdeki sistem ancak meici doneminde (1868’den sonra) yerlesti.

ovalardaki gercek nufus yogunlugunun km2’de 1.500 kisiyi bulmasi son iki yuzyilda yogun goclere neden olmustur. 1940’larin basinda amerika’da 120.000, brezilya’da 200.000, peru ve kanada’da 21.000 japon yasiyordu. bugun amerika’da 900.000, brezilya’da 400.000 japon yasamaktadir. ozellikle 1980’den sonra asya pasifik ulkelerinde meydana gelen ekonomik donusumler ve sanayilesme sonucunda bu bolgede de azimsanamayacak sayida japon varligini ortaya cikarmistir.

yabanci ulkelerin girisimi ve japonya’nin etkin yardimlariyla dunyada japonca egitimi yayginlasmaktadir. ozellikle cin’de japonca ogrenenlerin sayisi bir hayli fazladir. 1972’kurulan japonya vakfi’nin amaci japonya ile yabani ulkeler arasindaki kulturel alisverisi guclendirmektir.vakif butcesinin buyuk bir kismini japonca’nin yayilmasina ve bu konuda yapilan bilimsel nitelikteki arastirmalara ayirmaktadir. japonya vakfi’nin calismalari agirlikli olarak cografi yakinlik ve ticari iliskilerden dolayi asya ulkelerine yoneliktir. japonya’nin ekonomik gelismisligi dunyada ozellikle universitelerde japonca ogrenenlerin sayisinda hissedilir bir artisa yol acmaktadir.

turkiye’de ilk japonca dil egitimi 1976 yilinda kurulan turk-japon kadinlari dostluk ve kultur dernegi tarafindan acilan japonca kursuyla baslamistir. universite duzeyinde japonca egitimi ise 1986 yili baslarinda ankara universitesi edebiyat fakultesi bunyesinde japon dili ve edebiyati bolumunun acilmasiyla baslamistir.

kanto’da konusulan standart japonca’nin disinda, kansai (kyoto ve osoka bolgesi), kyusu ve okinava takimadalari lehceleri ayirt edilir.
zorunlu egitim seviyesinde butun japonlar, standart japonca’yi az cok anlarlar ama butun lehceleri anlamazlar. her bolgede herkes kendi lehcesini konusur. nagazakililerle kagosimalilar birbirlerininin lehcelerini anlamakta zorlanirlar. son ek tasiyan eylem bicimleri konusanin toplumsal kategorisine gore onemli olcude farklilik gosterir. hitap edilen kisinin toplumsal duzeyine gore kullanilan sozcukler de degisir.

japonca’da uc farkli yazi sistemi kullanilmaktadir. hiragana, katakana ve kanji. kanji’ler cin karakterleridir. hiragana ve katakana ise kanjilerden turetilmis fonetik hecelerdir. katakana kanji ile yazilamayan japonca olmayan kelimeleri, yer ve sahis isimlerini yazmak icin kullanilir. modern japonca’ya ozellikle bati dillerinden gecen kelimelerin coklugu katakananin kullanim alanini genisletmistir. katakana’nin yapisi hiragana’nin yapisiyla ayridir.

japon ogrenciler oncelikli olarak hiragana ve katakana’yi ogrenmektedirler. alti yillik ilkokul egitimim tamamlanincaya kadar ogrencilere egitim kanjisi olarak tanilanan 1006 kanji ogretilmektedir. hiragana ve katakana her biri orijinal olarak kanji olan basitlestirilmis 46 karakterden olusmaktadir ve ikisi birlikte kana olarak tanimlanmaktadir.. japonca bir metne bakildiginda hic japonca bilmeyen birisi kanjilerden oldukca basit hiragana ve katakanalari kanjilerden ayirt edebilir.

http://www.japonya.8m.com/japonca/dil.htm