gazze

filistin’in güneybatısında yer alan gazze şeridinin en büyük şehri.

akdeniz sahilinden 4 km içeride kurulmuş olan gazze’nin nüfusu 400.000’dir. gazze 634 yılında müslümanlar tarafından fethedildi. imam şafii 767 tarihinde bu şehirde doğdu. uzun süre müslümanların idaresinde kalan gazze 1149’da haçlıların eline geçti. 1187 tarihinde selahaddin eyyubi tarafından geri alındı.

eyyubilerden sonra memlukların idaresine giren gazze 1517’de yavuz sultan selim mısır seferi sırasında osmanlı topraklarına katıldı. 1649 tarihinde gazze’yi ziyaret eden evliya çelebi şehirde; 11 cami, 2 hamam, 600 dükkan ve 1300 ev bulunduğunu seyahatname ismindeki eserinde belirtmiştir. 400 yıl osmanlıların idaresinde kalan gazze i. dünya savaşı sırasında osmanlılarla ingilizler arasında meydana gelen üç büyük savaşa sahne oldu. bu savaşlardan ilk ikisini osmanlılar üçüncüsünü ise ingilizler kazandı. türkler çanakkale savaşında olduğu gibi burada da anzak askerleriyle savaştı.

1917’de ingilizlerin idaresine giren şehir 1948’de israil’in kurulmasından sonra mısır topraklarına katıldı. 1948’de filistin’den sürülen arapların gelmesiyle şehrin nüfusu 100.000’in üzerine çıktı. 1967’deki altı gün savaşından sonra şehirde, 27 yıl sürecek bir israil işgali dönemi başladı.

1993 yılında imzalanan oslo barış anlaşmasından sonra mayıs 1994 yılında israil askerleri şehirden çekildi ve gazze’nin idaresi filistin özerk yönetimine devredildi. 28 eylül 2000 tarihinde el aksa intifadasının başlamasından sonra gazze şehri çeşitli tarihlerde israil’in hava saldırılarına uğradı.

gazze ekonomisi tarıma dayalıdır. bölgede en çok turunçgil üretilir. çok sayıda gazzeli sınırın açık olduğu zamanlarda israil’e giderek çalışır. şehirde tekstil ve yiyeceğe dayalı küçük sanayi tesisleri bulunmaktadır. çeşitli malların satıldığı gazze pazarının ticari canlılığı pek fazla değildir. balıkçılık ta gazze’nin geçim kaynakları arasındadır. 1998 yılında açılan yaser arafat hava alanı el aksa intifadasının başlamasından sonra gerçekleşen israil saldırıları sırasında büyük hasar gördü ve ulaşıma kapandı.

ulu cami, ibn osman camii, ibn mervan camii, seyyid haşim camii napolyon kalesi ve halen kullanılmakta olan st. porphyrus kilisesi gazzenin önemli tarihi eserleri arasındadır.