1 aralik dunya aids gunu ve izleyen gunler hastaligin islendigi bir hafta olarak aniliyor. dunya icin giderek onemli bir tehlikeye donusen ve 22. yuzyilla birlikte afrika basta olmak uzere geri kalmis ulkelerde ortalama yasam suresinin 30’un altina dusebilme beklentisinden olsa gerek ulkemizde de konu ilk kez ciddiyetle ele alindi.
tarih boyunca her yuzyilin kendine has bir salgina taniklik ettigini goruyoruz. christopher colombus amerika’dan dondukten hemen sonra fransiz ordusu napoli’yi isgal edince sehir bir salgina yakalanmisti. fransizlar buna napoliten hastaligi, italyanlar ise fransiz hastaligi adini vermislerdi. ayni yillarda benzer bir salgin kuzey hindistan’da da gorulmus, bu kez muslumanlar hindulari, hindular da muslumanlari suclamaya baslamislardi. ama cok kisi frenginin avrupa’ya colombus’un gemileriyle ulastigini soyluyordu. frengiye yakalananlar tarih boyunca lanetlendiler. ne de olsa cinsel iliski ile bulasan bir hastalikti. etken olan mikrobun belirlenmesi icin 20. yuzyil beklenecekti.
18. yuzyilda beliren tuberkuloz, tamamen asagi sinifin hastaligi olarak bilindi. 19. yuzyilda yahudilerin bu hastaliga genetik olarak direncli oldugu iddia ediliyordu.
yine o yillarda ortaya cikan gut hastaligi ise yuksek sinifin bir rahatsizligiydi. kolera ise asya’nin avrupa’nin basina bela ettigi bir hastalikti. tamamen geri kalmis toplumlarda goruluyordu.
20. yuzyil baslarinda beliren kanser ise sigara ile olusmaktaydi. dolayisiyla sigara icenler toplum icin birer hastalik kaynagiydi. hitler kanserin ari irki zedelemek icin ozellikle olusturulmus bir hastalik oldugunu bile iddia etti.
1980’lerde ortaya aids cikti. onceleri bir cesit homoseksuel hastaligi olarak biliniyordu. kokeni afrikalilar veya haitililerdi. allah’in gunahkârlara verdigi bir ceza olmaliydi. ama hastalik amerika ve avrupalilarin da basina bela olunca isin rengi degisti. yine dunyayi kurtarma gorevi onlara dustu. dunya saglik orgutu aids icin seferber edildi ve ocak 1999’da ’hangi ulkeden gelmis olursa olsun hiv/aids ile yasayan insan sinir disi edilemez, asagilayici muamele ya da ayrimcilik uygulanamaz’ diye bildirge bile yayinladi. 2002 raporunda ise her gun 6000 yeni gencin bu hastaliga yakalandigi ve bu yil toplam 68 milyon yeni hasta beklendigi belirtildi. halen dunyada 40 milyon kisinin hiv (+) oldugu ve %95inin gelismekte olan ulkelerden kaynaklandigi tahmin ediliyor.
http://www.memocal.com/bgvh/dunyaaidsgunu.asp
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?