cin seddi

uzaydan bakıldığında ince, uzun bir dere gibi görülebilen, insan eliyle yapılmış tek eser olan çin seddi, çin’in kuzeybatısı boyunca uzanan dünyanın en uzun savunma duvardır. kalıntıları po hay körfezinde deniz kıyısında başlar. pekin’in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve huang-ho nehrini ikiye bölerek güneybatıya uzanır. gobi çölü’nün güneyinden batıya yönelerek devam eder.

ilk set, m.ö.7. yüzyılda chu krallığı tarafından, günümüzdeki henan eyaletinde yapılmış olup fazla uzun değildir. m.ö.3. yüzyılda hun, tunguz ve moğolların saldırılarını durdurmak ve ülkenin kuzey sınırlarını korumak için imparator qin shin huang (çe-huang-ti), burayı boydan boya aşılmaz bir savunma duvarıyla kapatmaya karar verdi. m.ö.221 yılında daha önceki krallıkların yaptırdığı duvarları birleştirek uzattı. m.ö.3. yüzyıldan m.s.17. yüzyıla kadar çinliler seddi uzatmaya devam etmişlerdir. seddi onaran ve savunma amaçlı kullanan son hanedan ming hanedanı (1368-1644) olmuştur.

seddin yıkılmış olan kısımlarıyla birlikte uzunluğu 10.000 kilometreyi bulur. bugün ayakta duran kısım ming hanedanı devrinden kalan 3.000 kilometrelik settir. ancak asıl inşaat, m.ö.221 ile m.s.608 yılları arasında yapılmıştır
seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir. genellikle duvarın yüksekliği 7-10 metre, taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre civarındadır. üzerinde atlar ve arabalar gidebilmektedir. duvar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur. duvar üzerinde yer yer saray ve tapınaklara da rastlanır. bazı yerlerde setler, kademeli savunmaya imkan verecek şekilde bir kaç sıra halinde yapılmıştır.

çin seddi, en uzun sürede yapılan ve en çok insan çalıştırılan yapıdır. m.s.555’te beijing ile datong arasındaki 500 km.lik duvarın yapımında 1.800.000 kişi çalıştırılmıştır. badaling dağının üzerinden geçen seddin sadece 200 metrelik kısmını yapmak için bile binlerce kişi çalıştırılmış ve bu kişilerin isimleri bir taşa yazılmıştır.