birinci dünya savaşı

en büyük sebebi, sanayi devriminden sonra emperyalizmin oluşması ve bunun getirisi olarak ülkelerin hırstan kendini kaybetmesidir.

ittifak devletleri arasında almanya, avusturya-macaristan, osmanlı devleti ve bulgaristan varken, itilaf devletleri arasında büyük birtanya, rusya, italya, avusturalya gibi ülkeler yer almaktaydı.
bu savaşta en büyük suç hangi devletindir sorusunun yanıtını tarihçiler 2 gruba ayrılarak yanıtlar:

birinci grup almanya der. prusyadan sonra almanya adı altında kurulan devlet, diğer sömürgeci devletlerden geridir, yenidir çünkü. elinde sömürecek toprak yoktur ve haliyle güçlü ülkelerden hiçbiri elinekini paylaşmak istemez. bu nedenle savaşa girer avusturya-macaristan’la birlikte. en güçlü orduya sahip olmasına rağmen kaybedeceği açıktır çünkü karşısında rusya, fransa ve ingiltere vardır ki savaş bitmeden 1 yıl önce yani 1917 yılında bu gruba amerika da dahil olacaktır. rusya’nın da panslavizm ilkesi ile balkanlara, oradan da boğazları alıp akdenize inmek istemekteydi fakat sonradan savaştan çekildi çünkü kendi içinde bir iç savaş yaşıyordu zaten; komünizm kurulma aşamasındaydı. ki bu ülke sonradan bize yardım da göndermiştir, neyse o ayrı konu.

ikinci grup da, savaşa giren herkes suçludur demektedir ki bence doğru olan da budur. her ülke, sınrılarını genişletmek ve güçlenmek adına, hatta sömürmek için toprak arayışıyla girmiştir bu savaşa. sadece bir ülkeyi suçlamak olmaz.

11 kasım 1918 yılı saat 11’ i gösterdiğinde, almanyanın pes etmesiyle savaş sona ermiştir. tam anlamıyla galip olan bir ulus yoktur bu savaşın sonunda. boşu boşuna 20 milyon insan ölmüştür, yazıktır. olan ülkelere olmuştur, hemen her ülke zarar görmüştür. emperyalizmin ne kadar boktan, işe yaramaz bir virüs olduğunun kanıtırıdr bu savaş bir bakıma. kimseyi sömürmekle kimse bir yere gelememiştir. şimdiki ingiltereye bakın, göt kadar ada, britanya imparatorluğu döneminde dünyada kapsadığı alan sayesinde kendilerine "güneşi batmayan imparatorluk" demekte idi. sebebi de dünyanın hemen her noktasında egemeliğe sahip olduğu için güneş bir yerde batarken öteki yerde doğmaktaydı.

türkiye bu savaştan kolay çıkmamıştır. mondros mütarekesi diyip geçilebilecek, öyle basit bir şey değildir çabalanan, uğraşılan. bunu ülkemize olan sevgimden söylemiyorum, öyledir. biraz okuyan eden anlar bunu, o kadar zor değil. şu sis themedeki tepedeki bayrakta bile açıkça bellidir kırmıyla ayın nereden geldiği. yazık ediyoruz kendimize istemsizce.