baba ve piç

elif şafak’ın bir türk ailesi; kazancılar ile bir ermeni ailesi; çakmaçıyanlar arasında gidip gelerek ermeni soykırımı, türk ailesi tarafından yetiştirilen asya ile ermeni-amerikan kırması bir ailenin kızı olan armanuş arasındaki farklardan yola çıkarak kültür betimlemeleri yapan romanı.
romanın geneline bakıldığında kurgusu ve her zamanki elif şafak yazın tarzı sebebiyle okunur bulmama rağmen kafada pek çok soru işaretine sebep olur.
asya, 4 kadın ile birlikte bir evde yaşamaktadır. 3 adet teyze ve bir anneanne. 3 adet teyzeden 1 tanesi kendi annesidir ancak piç olması sebebiyle hem annesine hem de kendisine toplumsal bir kabul edilirlik kazandırmak amacıyla teyze demektedir.
armanuş, boşanmış bir ermeni bir baba ile amerikalı bir annenin kızıdır ve amerikada sürdürdüğü yaşantısında kendisine kabul edilirlik kazandırmak amacıyla ismine "amy" diyen bir kızdır. ermeni kimliğinden utanmak bir yana, aslında buna sahip çıkabilmek adına diğer ermeniler ile görüşmekte, chat yapıp türkler ve soykırım hakkında bilgi edinmekte, yazları yanlarına gittiği ermeni ailesinden gelenekleri, tarihleri ve yemekleri hakkında bilgi edinmektedir. edindiği bilgilerin gerçeklerine, ve o gerçeklerin de fazlasına ulaşabilmek amacıyla annesinin 2. kez ermeni kocasının inadına bir evlilik yaptığı türk üvey babanın memleketi olan istanbula, kazancıların evine misafir olmaya karar verir. ve esas mesele de burada başlar...
kitaptan edindiğimiz intibaya göre türkler tarihle hesaplaşmasını ondan uzaklaşarak bitiren, sorgulamayan ve hatta tarihini bilmeyen, bilmek istemeyen çocuklar yetiştirirken (asya karakteri üzerinden gidilerek), ermeniler ise tarihteki acılarından dolayı bu hesaplaşmayı bitiremeyen, tarihi araştıran ve o itilmişlik, haksızlığa uğramışlık duygusu sebebiyle geçmişine daha da sıkı bağlanan topluluklardır.
asya, "her türk orta sınıf ailenin sınıf atlama çabasında görüldüğü gibi" -ki bu tanım yine kitabın içerisinden çıkmaktadır- bale kursuna gönderilen, ama başarısız ve evli bir karikatürist ile onun garsoniyerinde yatıp, esrar içen bir genç iken, armanuş tüm parasını kitaplara veren ve erkekler ile sınırlı bir ilişkisi bulunan, flört etmek yerine akşamları bir ermeni chat odasında soykırım ve türkler hakkında konuşarak zaman geçirmeyi tercih eden, hemen hemen aynı yaşlardaki gençlerdir.
daha sonra asya o chat odasına girmeye fırsat bulduğunda "geçmişi bırakın, azıcık geleceğe bakın" mesajı vermiştir.
bu bir kurgu olarak ortaya çıktığında kabul edilebilir olabilir ama ermeni soykırımı gibi hassas bir nokta için savunmayı yapamayacak kadar güçsüz bir karakter olan asya -ki güçsüzlüğü bilgisiz ve ilgisizliğinden gelmektedir- seçilmesinin belirgin bir sebebi var mıdır acaba?
teyzelerinden bir tanesinin geçmişi görme gücü sayesinde karşımıza çıkan görüntü ise, önce aydınlarından başlayarak türkiyeden yollara dökülen ve döküldüğü yollarda telef olan ermenilerdir. bu oldukça tek taraflı bir görüntü, bir de geçmişi görebilen bir ermeni olsaydı ve bizlere aynı dönemde öldürülen türkleri gösterseydi daha iyi olmaz mıydı?
elbette bir yazarın ne yazacağına, nasıl yazacağına karışmak mümkün değildir ancak bu kadar hassas bir konuda ve tartışmaları halen sürerken, orhan pamuk’laşmanın bir alemi var mıdır?
araştırmadan, bir başka bilgi kaynağına başvurmaksızın roman okuyan insanların kafasında kabul edilebilir bir "ermeni soykırımı" hayali yaratmanın bir anlamı var mıdır?
dönemindeki şartlar, sebepler ve diğer sonuçlar gözedilmeksizin yazılan bir roman dahi olsa kişileri yanlış yönlendirmenin bir sebebi var mıdır?
elif şafak, son dönem türk romanları içerisinde en sevdiklerimi yazmış yazar da olsa son romanı baba ve piç ile benim kafamda bu soru işaretlerine sebep olmuştur..