nicolas copernicus

nicolas copernicus(1473-1543)

copernik modern astronominin kurucusu olarak bilinir. polonya’da dogdu. cracow universitesine gonderildi. burada matemetik ve optik uzerine calisti. italya’ da amcasinin zorlamasiyla akademik yasaminin geri kalan gunlerini gecirecegi frauenburg katedraline rahip olarak atandi. bu pozisyonundan dolayi gucunun doruguna eristi. fakat surekli ogrenci olarak kaldi.

bos zamanlarinda resim yapti ve yunan siirlerini latinceye cevirdi.
onun astronomiye zaten var olan meraki giderek bir numarali ilgi alani oldu. o arastirmalarini kendi basina ve yardim almadan yapti. gokyuzunu kathedralin duvarlari icindeki bir kuleden gozlemledi ve bu gozlemleri teleskop’un icadina yuzlerce yil kala ciplak gozle gerceklestirdi. 1530’da dunyanin kendi ekseni etrafinda gunde bir kere , gunesin etrafinda yilda bir kere dondugunu iddia ettigi buyuk calismasi de revolutionibus’u bitirdi. bu o zamanlar inanilmaz birseydi. copernik’e kadar, bati dunyasi evrenin gerisinde hicbirsey olmayan kapali ve kuresel bir yapida oldugunu iddia ettigi ptolemiac teorisine inaniyordu.
o zamana kadar dusunurlerin hemfikir oldugu claudius ptolemy alexandra’da yasayan bir misirli’ydi. potelmy’e gore dunya; sabit, hareketsiz ve evrenin merkezine konumlandirilmis gunes dahil hersey onun etrafinda donmekte idi. bu insan dogasina cekici gelen bir teoriydi. insanin gunluk gozlemlerine ve egosuna uygun dusen birseydi. copernik teorisini yayimlamakta acele etmedi. teorinin birkac astronom arasinda incelenerek, kendisine fikir verebilecegini dusundu. copernik’ in calismalari, eger genc bir adam bu calismalari 1939’da incelememis olsaydi hicbir zaman basilacak duruma gelemeyebilirdi. 66 yasindaki bir rahibin yazisini okuyup ilgilenen 25 yasindaki alman profesor george rheticus ’du. copernik’in calismalariyle birkac hafta ilgilenmeyi tasarladi ama,iki yil boyunca teori uzerine calisti ve teoriden cok fazla etkilendi. o zamana kadar copernik teoriyi yayimlamakta isteksizdi. kilisenin teorisi hakkinda ne soyleyecegi ile cok ilgilenmesede o herseyin mukemmel olmasini isteyen ve 30 yil teori hakkinda calismasina ragmen hicbir zaman tamamlanmadigini dusunen biriydi. copernik icin gozlemler surekli tekrar edilmeliydi(ilginc olan dunyanin 300 yilinin kaybina yolacan elyazmalari 19. yuzyil ortalarinda prag’da bulundu. bu yazmalar gosterdi ki copernik teorisini surekli gozden geciriyordu. bu yazmalarin hepsi o zamanlar icin bilgili kisilerin kullandigi latince ile yazilmisti.)
copernik 1543’de oldu ve hicbir zaman calismalarinin nasil bir sansasyon yarattigini goremedi. ortacagdan kalma filozofik ve dinsel inanislara karsi geldi. copernik teorisi insanin, evrenin kendisi icin yaratilmadigini, yalnizca onun bir parcasi oldugunu dusunmeye zorladi. onun calismalarinin en onemli yani insanin cosmos’ a bakisini degistirmis olmasidir.

kaynak:http://www.blupete.com/literature.htm