yapay yağmur

yağış oluşması için gerekli şartların görülmediği durumlarda atmosfere müdahele ederek oluşturulan yağmur tipidir. iki yol vardır :

1) bulutlara gümüş iyodur kristalleri uçaklar vasıtasıyla serpilir veya daha ekonomik olarak ( -10 derecenin altında ) yeryüzünde yakılarak meydana getirilen gümüş iyodur buharları bulutlara kadar yükselirse -5 derecenin altındaki sıcaklıklarda su, bu kristallerin üzerinde buharlaşarak buz kristalleri meydana getirir. bulutlara gümüş iyodur kristalleri serpmek aynı zamanda dolu oluşmasına engel olmak açısından da yararlıdır.
2) bulutlara kuru buz ( katı karbondioksit ) serpilerek sıcaklık -40 dereceye düşürülürse bulutlardaki su kendiliğinde buz kristallerine dönüşür.

böylece yeter sayıda olmayan buz kristalleri yapay olarak meydana getirilmiş olur. -5 dereceden daha sıcak bulutlarda bu usulle yağmur yağdırmak mümkün olmaz. bu gidi durumlarda ise iri damlalar oluşturmak için bulutlara nem çekici tuz gibi maddeler veya iri su damlaları püskürtülmesi denenmiştir.

son 50 yılda dünyanın çeşitli yerlerinde yapay yağmur denemeleri yapılmıştır. şartlar elverişli olduğu takdirde yapay yağmur yağdırmanın mümkün olduğu belirlenmiş ise de bugüne kadar yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlar büyük tartışmalara yol açacak kadar çelişkili olmuştur. en başarılı sonuçlar orografik yağış halinde elde edilmiştir ( yağışta %15-25 artış ). diğer yağış tipleri için bu konudaki araştırmalar devam etmelidir. özellikle kurak bölgelerde yağışta nispeten küçük bir yüzdesi olan artışın bile önemli etkileri olduğu düşünülürse yapay yağmurun potansiyelinin büyüklüğü anlaşılabilir.