general harbord heyeti ve generale verdiğim cevap

nutuk’tan...

efendiler, hatırlarınızda olsa gerektir ki, memleketimizde ve kafkasya’da incelemeler yapmak üzere amerikan hükûmeti general harbord’un başkanlığında bir hey’et göndermişti.

bu hey’et sivas’a geldi. 22 eylül 1919 günü general harbord ile uzun uzadıya görüştük. general’e, millî mücadele’nin maksat ve gayesi, millî teşkilât ve birliğin ortaya çıkış sebebi, müslüman olmayan azınlıklara karşı gösterilen duygular, yabancıların memleketimizdeki yıkıcı propaganda ve eylemleri üzerinde ayrıntılı ve belgelere dayanan açıklamalarda bulundum.

general’in bazı garip soruları ile de karşılaştım. söz gelişi: «millet, tasarlanıp yapılabilecek her türlü teşebbüs ve fedakârlığa başvurduktan sonra da başarı sağlanamazsa ne yapacaksın?» gibi.

yanlış hatırlamıyorsam, verdiğim cevapta demiştim ki: bir millet varlığını ve istiklâlini kurtarabilmek için düşünülebilen her türlü teşebbüs ve fedakârlığı yaptıktan sonra başarıya ulaşır.

ya başaramazsa demek, o milletin ölmüş olduğu hükmüne varmak demektir. öyle ise, millet yaşadıkça ve fedakârca teşebbüslerine devam ettikçe başarısızlık da söz konusu olamaz.

general’in bu sorusunun altında yatan asıl maksadın ne olabileceğini araştırmak istemedim. ancak, verdiğim cevabın kendisince takdirle karşılandığını bugün yeri gelmişken belirtmek isterim.

devamı için:

(bkz: abdülkerim paşa nın aracılıkları)