milli teşkilat kurulması ve milletin uyarılması

nutuk’tan...

bir hafta kadar samsun’da ve 25 mayıstan 12 hazirana kadar havza’da kaldıktan sonra amasya’ya gittim. bu süre içinde bütün yurtta millî teşkilât kurulması gereğini bir genelge ile bütün komutanlara ve sivil idare âmirlerine bildirdim.

dikkate değer bir noktadır ki, izmir’in, onun arkasından da manisa ve aydın’ın işgali ile, yapılan saldırı ve zulümler hakkında millet daha aydınlanmamış; millî varlığa vurulan bu korkunç darbeye karşı açıktan açığa herhangi bir tepki ve şikâyet gösterilmemişti.

milletin, bu haksız darbe karşısında sessiz ve hareketsiz kalması, elbette kendi lehine yorumlanamazdı. onun için milleti uyarıp harekete getirmek gerekirdi. bu maksatla 28 mayıs 1919 tarihinde valilere ve bağımsız mutasarrıflıklara, erzurum’da 15’inci kolordu, ankara’da 20’nci kolordu ve diyarbakır’da 13’üncü kolordu komutanlıklarına, konya’da ordu müfettişliği’ne şu yolda birer genelge gönderdim:

izmir’in ve maalesef bunun arkasından da manisa ve aydın’ın işgali, gelecekteki tehlikeyi daha açık olarak sezdirmiştir. yurt bütünlüğümüzün korunması için, milletçe gösterilen tepkinin daha canlı ve sürekli olması gerekir. yaşayışımızda ve millî bağımsızlığımızda gedikler açan işgal ve ilhak gibi olaylar, bütün millete kan ağlatmaktadır. ızdıraplar dindirilemiyor.

sindirilmesi ve katlanılması mümkün olmayan bu duruma derhal son verilmesinin bütün medenî milletlerle büyük devletlerin adalet ve nüfûzundan sabırsızlıkla beklendiğini göstermek maksadıyla, önümüzdeki hafta içinde ve çeşitli illere göre, pazartesi başlayıp çarşamba günü müracaatın arkası alınmak üzere, büyük ve heyecanlı mitingler yapılarak millî gösterilerde bulunulması, bunun bütün kasaba ve köylere kadar yaygınlaştırılması, bütün büyük devletlerin temsilcileriyle bâbıâli’ye etkileyici telgraflar çekilmesi, yabancıların bulunduğu yerlerde yabancılar da etki altına alınmakla birlikte, düzenlenen millî gösterilerde terbiye ve ağırbaşlılığın titizlikle korunması, hristiyan halka karşı saldırı, gösteri ve düşmanlık gibi tavır ve davranışlardan sakınılması zarurîdir.

yüksek şahsiyetinizin bu konularda duyarlı ve etkili bulunmaları dolayısıyla işin iyi idare edileceğine ve başarıya ulaşacağına bendenizin tam bir güveni vardır. sonuçtan haberdar buyurulmamı rica ederim.

devamı için:

(bkz: mitingler milli gösteriler)