polybios

polybios, roma’nın güçlü bir devlet konumuna yükseldiği döneme kaleme almış olan yunanlı bir devlet adamı ve tarihçidir. genç yaşta askeri konulara duyduğu ilgiyle akhaialı komutan philopoimen’in yaşamöyküsünü ve günümüze ulaşmayan taktikai (taktikler) adlı kitabı yazdı. numantia savaşının tarihini (m.ö. 133’ten sonra) ve ekvator bölgesinin yaşamaya elverişli olduğuna ilişkin bir inceleme yazdığı bilinmektedir.

polybios’a asıl ününü sağlayan istoriai (tarihler) adlı yapıt 40 kitaptan oluşur. bunlardan yalnızca ilk beşi günümüze ulaşmıştır. polybios’un başlangıçtaki amacı hannibal’ın ispanya seferinden pydna çarpışmasına değin süren ve romanın yükselişiyle belirginleşen 53 yıllık dönemi (m.ö. 220 - 168) aktarmaktı.

romalıların kartacalılara karşı düzenledikleri sicilya seferiyle (m.ö. 264) başlayan daha önceki dönemi ve başta akhai olmak üzere dünyanın başka yerlerindeki gelişmeleri ele alan ilk iki kitap yapıtın girişi niteliğindedir. üçüncü kitapta kartaca’nın m.ö. 146’da yıkılışına değin geçen süreyi de kapsayan değiştirilmiş bir taslak yer alır. bu olaylar 30-39. kitaplarda anlatılır. polybios’un yapıtında roma devlet yapısını ve ordusunun incelendiği, kentin kuruluş yıllarına ilişkin bilgiler verdiği dördüncü kitap önemli bir yer tutar.