hermetic order of the golden dawn

goldenn dawn geleneğin kökenleri nedir? ilginçtir ki, bu sorunun cevabı cemiyetin kökenindeki esrarla ilgilidir. golden dawn simya geleneğin esas kısmı kenneth mackenzie ve frederick hockley tarafından kurulan "hermanubis temple n° 2"den gelmektedir. a.e. waite’in araştırmalarına göre mackenzie ve hockley meşhur golden dawn şifre elyazmasını yazan kişilerdi. bu tez r.a. gilbert gibi birkaç modern araştırmacı ve golden dawn üyesi tarafından desteklenmektedir.

bu konuda yaptığım tarihi incelemeler bu savı doğrulamaktadır. her ne kadar westcott şifre elyazmasının woodfford’da devralındığını iddia ettiyse de, bu elyazmaları en olası olarak kocasının ölümünden sonra bayan alexandrina mackenzie’den almıştır (bayan mackenzie gerçekten golden dawn’a inisiye edilen ilk kişiler arasındandır ve sloganı (majikal adı) anlamlı bir şekilde cryptonyma’dı).

federick hockley, golden dawn’nın ilk üyelerine aktarılan simya bilgisinin en önemli kaynağı olarak gözükmektedir. özel kütüphanesinde sahip olduğu binlerce kitaplar arasında, bir çok eski simya eserleri bulunmaktadır, ancak simya konusunda pratik bilgisi kesin olarak sigismund bacstrom’den gelmektedir. bilinir ki, frederick hockley, dr. sigismund bacstrom’in simya günlüğünü ve 12 eylül, 1794 tarihinde earl louis de chazal tarafından mauritius adasında societas rosae+crucis’e giriş sertifikasına sahipti. hockley, bu dokümanın birkaç kopyasını "a journal of a rosicrucian philosopher" (bir gül haç filozofun hatıraları) başlığı altında hazırladı ve s.r.i.a.’nın (hockley s.r.i.a - ingiliz gül haç cemiyeti üyesiydi) dergisinde the rosicrucian’de yayınladı. hockley’in ölümünden sonra dr. percy bullock (ilk golden dawn üyelerinden biri) bu eserlerin bir suretini a.e. waite’e göstermişti.

ilginçtir ki, bullock için bacstrom günlüğünde betimlenen felsefe taşın simyasal işlemi gül haç sertifikasında daha ilgi çekiciydi, oysa waite bir tarihçi olarak sertikaya daha fazla önem vermişti. zira bu sertifika fransız egemenliğinde (mauritius adası) 18. asırda halen gerçek bir gül haç aktarımın mevcut olduğunu kanıtlıyordu. bacstrom alexander tilloch’e 16 mart 1804’te yazdığı bir mektupta louis de chazal’ın 1740 yılında paris’te bir gül haç locasına muhtemelen ünlü kont de saint-germain tarafından inisiye anlatmıştı. gül haçın geleneksel kurallarına göre, chazal earl’i sigismud bacstrom’e büyük çalışma konusunda tam bilgi vermişti, çünkü ölmeden önce en az bir çırak yetiştirmesi göreviydi (bunu yaptığında 97 yaşındaydı).

dr. bacstrom’un 1805’e doğru londra’nın mary-le-bone mahallesinde oturduğunda birkaç örencisi olması ilginçtir (örneğin, aralarında dr. ford adında biri gözükmekte). aynı sıralarda, mary-le-bone’da francis barrett’in de bulunması garip bir rastlantı. barrett, the magus or the celestial intelligence (magus veya semavi zeka) adında ünlü bir kitap yazmıştı, ayrıca bir gül haç kardeşi olduğunu da iddia ediyordu. 1801 yılına doğru mary-le-bone’de 12 öğrenciyle bir maji akademisi kurmuştu. hockley ağırlıklı olarak okült kitaplar üzerinde yoğunlaşan kitap satıcısı arkadaşı john denley aracılıyla barrett’i tanıyordu (hockley denley için çalıştı ve satışa çıkarılan birçok okült el yazmasının suretlerinin çıkarılmasıyla ilgiliydi). hockley’e göre denley, barrett’e kitabı magus için epey malzeme vermişti.

ayrıca, lord bulwer-lytton’un ünlü "zanoni" romanını yazmak için kullandığı şifre elyazmasını veren esrarengiz gül haç kardeşini tanıştığı kitap dükkanı denley’nin kitap dükkanıydı. lytton’un gül haç romanı oldukça otobiyografiktir; örneğin glyndon zanoni’ye (kendi gül haç üstadı) nden kendisne simya’nın sırlarını öğretmek istediğini sorduğu zaman, zanoni, glyndon’un atalarından birinin kardeşliğe üye olduğunu bildiğini söyler, dolayısıyla, kardeşliğin kurallarına göre onu eğitmekle görevliydi. aslında, bu hikaye lord bulwer-lytton’ın hikayesidir, çünkü atalarından biri, 16. asırda yaşayan john bulwer, bir simyacıydı ve gül haç kardeşliğine dahil olduğu inanılırdı.

dr. bacstrom’e dönersek, hockley’nin irwin’e yazdığı bir mektuba göre bacstrom yaşamın sona dek büyük çalışma’yı takip etti, ancak çok fakir ölmüş. dolayısıyla, olası olarak earl louis de chazal’den aldığı ve "simya makaleleri" ("bacstrom’s alchemical anthology" olarak kessinger publishing company tarafından yeniden basıldı) anlattığı talimatlara göre felsefe taşını elde etmeye başaramadı. de chazal ve bacstrom’un kullandığı simya yönteminin antimon yöntemiydi. bacstrom’un kullandığı işlemleri konusunda ünlü fransız simyager fulcanelli kitabı les demeures philosophales’de değerli bilgi vermiştir. fulcanelli bu işlemin aslında simya (alchemy) değil "archimie", yani altının yükseltilmesi ile ilgili bir işlem olduğunu yazmıştır. fulcanelli, bacstrom ve hockley konusunda garip bilgiler verip şöyle yazdı: "başarılı bir formül sayesinde, altını artırmak için altını kullanan archemist’ler arasında ingiliz yardley keşfettiği bir yöntemi 1716 yılında londralı bir eldivenci olan bay garden’e aktardı, o da bay f. hockley tarafından dr. sigismund bacstrom’e (o da hint denizinde mauritius adasında oturan üstad de chazal tarafından fransız ihtilali sırasında kurulan hermetik cemiyete üyeydi) aktarıldı. bu işlem 1804 yılında bacstrom’un bay l. sand’e yazdığı bir mektubun konusuydu."

dolayısıyla, fulcanelli’nin bilgileri doğruysa, hockley de bacstrom’a bir simya yöntemi aktardı, bu durumda onun da bir uygulamalı bir simyager olması muhtemeldir. her halükârda, bacstrom çok fakir olarak öldü, ancak hockley için durum böyle değildi. öldüğü zaman büyük bir servet geride bıraktı, yaklaşık olarak £ 3.500 (1885 yılında bu oldukça yüksek bir meblağdı). tabii ki, hockley bir muhasebeciydi ve zengindi, ancak onun servetinin bir kısmını simya çalışmalarından elde etmiş olabilir. eğer felsefe taşını elde etmediyse de (o 77 yaşında çok hasta bir şekilde öldü), o belirli bir simya yöntemiyle altın yapmayı başarmış olabilir. görülüyor ki, bacstrom, chazal earl’inden sadece belirli bir simya yönteminin sırrını devralmıştı, ancak bu gerçek felsefe taşı değildi.

bacstrom tarafından alexander tilloch’e yazılan bir mektupta öğreniyoruz ki chazal earlı "lapis philosophorum (felsefe taşı) ve "pierre animale"ı (hayvan taşı) elde etmişti. birincisiyle servetini ve ikincisiyle sağlığını 97 yaşına dek korumuştu."

bu bilgi oldukça değerlidir ve chazal earl’inin gerçek gül haç kardeşliğine inisiye olduğunu kanıtlamaktır. hayvan taşının ne olduğunu bilen çok az kişi vardır. hayvan taşının sırrını aktarılması sadece kadim ve gerçek aureae roseae+crucis kardeşliğin "iç koleji"ne (veya iç cemiyet) mensup olan üyelerine verilirdi ve halen "iç simya"nın esas sırrını oluşturmaktadır. elimde bulunan evraklara göre, bu kardeşlik 1580 yılında almanya’da kuruldu, 1666 yılında yenilendi ve 1777 yıllında gold und rosenkreuz orden masonik cemiyeti olarak yeniden ortaya çıktı. dr. bacstrom’un ingiliz societas rosae+crucis - gül haç cemiyetinin operatif simya külliyatında "hayvan taşı"nı elde etme yöntemi alman aureae+crucis fraternitatis’e çok yakın olması çok ilginçtir. hatta, dr. bacstrom alman altın gül haç localarıyla temas halindeydi ve ingilizce’ye mathadanus, anton kircheweger, dorothea wallachin gibi birçok alman fratres & sorores (erkek ve dişi kardeşler) tarafından yazılan gizli evrakları ingilizce’ye tercüme etmişti.

fransa’da 1624 yılında aureae crucis fraternitatis adında bir gül haç locası kurulmuştu. hermetik tradisyonu esas olarak 18. asırda fransız masonik illuminist localar ve 19. asırda mısır framasonluğu aracılıyla varlığını sürdürebildi.

19. asırda (cagliostro tarafından kurulan) mısır masonculuğunun simyanın gelişmesinde önemli bir rolü vardı. örneğin, fulcanelli’nin mısır’daki süez kanalın inşaatıyla ilgili olan de lesseps ailesiyle ilişkisi olduğunu biliyoruz. ferdinan de lesseps mısır masonculuğun yüksek bir derecesine sahipti, ayrıca son derece gizli bir mısırlı ezoterik cemiyetinin üyesiydi. ayrıca, fulcanelli’nin paris’li bir kitap satıcı olan ve simya ve hermetizm konularında derin araştırmalarda bulunan dujols ile yakın bir dostluğu biliyoruz. dojols’ın bir astrolog olan ve paris’de gökkuşağı adıyla anılan mısır masonik locasının başkanı olan alberic thomas ile yakınlığı vardı. volguine’e (bir fransız astrolog olarak bir kaç yıl önce "astroloji ve gizli cemiyetler" başlığı altında çok ilginç bir yazı yazmıştı) alberic thomas bazı ahathoör temple n° 7 (ahathöorm mabedi 1894 yılında macgergor mathers tarafından paris’te kurulmuştu) üyeleriyle yakın temastaydı. alberic thomas, ünlü bir astrolog ve ahathöor mabedin hierophant’i frater ely star (eugène jacob) ile yakın bir arkadaşlığı vardı. mısır masonik memphis ritin yüksek derece ritüellerinin golden dawn ritüellerine benzerlik arz ettiklerini belirtmekte önem vardır (örneğin görevlilerin adları aynıdır).

ancak bu ritüeller golden dawn ritüellerinden eskidir! dolayısıyla şifre golden dawn ritüellere esas menşei olabilirler. her halükârda, hockley ve mackenzie’nin neden mısır masonculuğun kurucusu cagliostro’ya karşı bu denli ilgi duyduklarını ve neden birlikte ingiltere’de kurdukları onu "the brotherhood of fratres lucis" kardeşliğinin amir ruhu olarak kabul ettiklerini açıklayabilir. mackenzie ve hockley fransa’daki fratres lucis kardeşliğine paris’te inisye olmuşlardı ve muhtemelen bu kardeşliğe üye olduğu varsayılan eliphas levi tarafından inisiye edilmişti.

esas fratres lucis veya "işık kardeşliği" almanya’da altın gül haçın (golden rosy+cross) eski bir üyesi olan ve asyalı kardeşleri (asiatic brethren) kurucusu baron ecker von eckhoffen tararfından kurulmuştu. bütün bu alman kardeşlikleri simyanın uygulanmasıyla derinden ilgiliydiler. bu konularda tarihsel araştırmalarım asyalı kardeşleri veya işık kardeşliğin birçok üyesi 1807 yılında frankfurt-on-main’de kurulan l’aurore naissante (doğan şafak) adında bir alman masonik locaya üye oldular. westcott’a göre bu loca "lord bulwer lytton’un adept/üstad olarak inisiye olduğu frankfurt-on-main’de çok eski bir gül haç locası". bulwer-lytton’un 1841-1843 yılları arasında almanya’ya uzun bir süre ziyarette bulunduğu doğrudur ("zanoni" romanı ilk kez 1842 yılında basıldı), dolayısıyla o sıralarda da mevcut olan doğan şafak locasına inisiye olması olasıdır. ancak, bu olaydan önce 1833-34 yılları arasında lytton olası olarak bir altın gül haç kardeşliği üyesi olan san severo tarafından bazı okült talimatlar aldığı italya’da napoli de bulundu.

gerek bulwer lytton, gerekse de kenneth mackenzie operatif bir simyager olan ünlü fransız majisyeni eliphas lévi’yi iyi tanıyorlardı. 1861 yılında ingiltere’ye ikinci ziyaretinden hemen önce, eliphas levi sonradan ünlü papus’un arkadaşı olan öğrencisi dr. fernand rozier (1839-1922) ile bazı simya denemelerinde bulundu. ayrıca, levi’nin en yakın arkadaşlarından biri louis lucas, ünlü bir simyager ve "alchimique" romanını yazarıydı. eliphas levi dönüşümün sırrını bildiğini iddia ederdi. bir mektupta yazdığına göre, "hermetik ilmin çok ilginç bazı elyazmalarına sahibim ve bu ilmin sırları konusunda çok engin bilgiye sahibim. gizli ateşin çıkışını gördüm, cıvayı andıran beyaz ve erimiş kükürtte benzeyen yapışkan kırmızı yağ olan iki metalik meninin oluşunu gördüm. altınla neler yapılabileceğini biliyorum, ama hiç bir zaman yapmayacağım dediğim zaman bana inanabilirsin." levi’nin söz ettiği ilginç hermetik sanatla ilgili eserler arasında 1861 yayınladığı kitabı "büyük misterlerin anahtarı"nın (la clef des grands mystères) ekinde bulunan æsch mezareph en önemlisi olduğu görülüyor. dr. westcott ayrıca æsch mezareph kitabının rosenroth’un latince’sinden eski bir ingiliz tercümesini (1714 tarihli) yayınladı.

dolayısıyla, eliphas lévi’nin æsch mezareph kitabını ingiliz üstadlar sayesinde bilmesi olasılığına rağmen, onu bir kilisede saklı olarak bulduğunu yazmıştı. eliphas lévi’nin 1861 yılında framasonluğa inisiyasyonundan hemen sonra öğrencisi ve koruyucusu kont alexander braszynsky eşliğinde ingiltere’ye tekrar ziyaret ettiğini de dikkate almakta fayda vardır. kont alexander braszynsky’nin mme de balzac’in evi villeneuve-saint-georges şatosunda bir simya laboratuar sahip operatif bir simyagerdi. kont alexander braszynsky, aynı eliphas levi gibi lord bulwer-lytton’un arkadaşıydı ve ikisi lytton’un hertfordshire’daki şatosu knebworth’te buluşup kaldılar. ayrıca aynı yılda (1861) kenneth mackenzie eliphas levi’yı paris’te ziyaret etti. golden dawn’ın simyageri alexander ayton simyasal yaşam iksirini yaptığını ve eliphas levi’nin ingiltere’ye 1861 yılında ziyaret ettiğinde ona iksirini gösterdiğini w.b. yeats’e anlatmıştı.

şimdi bu kişilerin arasındaki ilişki, onların her zaman en gizemli okült bilimi olan simyanın etüdü ve uygulamasıyla ilgili olan gül haç’ın iç kolejine üye olduklarını idrak ettiğimizde açığa çıkar. fransa’da halen mevcut olan son derece gizli bir cemiyet olan f.a.r+c (frères ainés de la rose+croix veya gül haç büyük kardeşleri) geleneğe göre 1849 yılında lord bulwer-lytton bu cemiyetin 51’inci imperatorü (başkanı) olarak seçildi ve bu görevi 1865 yılına dek devam etti; 52’inci imperatorü alphonse louis constant idi (eliphas lévi) ve bu görevi 1865’den 1874’e kadar devam etti; 53’üncü imperator william wynn westcott idi (1874-1892); 54’üncü imperatorü samuel liddell macgregor mathers idi (1892-1898) ve bir sonraki rudolf steiner idi (1898-1900). legenda of f.a.r.+c başlıklı cemiyetin tarihini veren dahili bir evrakı fransız ve ingiliz üstadlar arasındaki ilişkiyi açıklayabilir. cemiyet 1316 yılında fransız kralı philippe le bel’in templier şövalyeleri (tapınakçıları) zülüm görmesinden sonra kuruldu. birkaç şövalye ingiltere’ye ve sonradan iskoçya’ya kaçtı. bunlardan biri, baron guidon de montanor, orta-doğuda simyanın sırlarına inisiye edilmişti ve gaston de la pierre phoebus’ü bu sanatta eğitti. bunlar ikisi birlikte yeni bir cemiyet kurmaya karar verip gül haç büyük kardeşleri (elder brethren of the rosy+cross) kurdular. o sırda fransa’nın güneyinde, avignon’da bulunan papa jean xxii’ın gizli koruması altında 25 templier şövalyesi ile birlikte fransa’ya geri döndüler.

dolayısıyla, eğer westcott ve mathers gerçekten f.a.r+c’ın imperatorları olarak seçildilerse, macgregor mathers’in neden "gizli üstadların" paris, fransa’da oturduklarını açıkladığını anlarız. dikkate alınmalıdır ki, esrarengiz fransız simyageri fulcanelli, bu sıralarda orada bulunmaktaydı ve mart 23, 1895 tarihinde ahathöor mabedinde inisye olan papus’ün (dr. gerard encausse) etrafındaki okültistlerin arasında bir çok tanıdığı vardı. yine de, mathers iskoç soyundan olduğunu ve macgregor aşiretin fransız templier şövalyelerin sığındıkları mull adasına yakın argylle county’den geldiklerini hiç bir zaman unutmadı ve onun üstatlarından biri, frater ex lux septentriones paris’te oturan bir iskoçyalı idi.