yakutlar

rusya federasyonu içindeki yakutistan’nda yaşayan türk halkı.

yakut türkçesi veya saha türkçesi, türk dilleri’nin kuzey öbeğine bağlı bir dildir. çoğunluğu saha cumhuriyeti’nde olmak üzere, bu dili yaklaşık 456.000 kişi konuşur. saha türkçesi, magadan, sahalin bölgelerinde, taymir ve evenk özerk bölgelerinde de konuşulur. yakutların dili, aynı zamanda kuzey sibirya’nın küçük halklarının ticari dilidir. 1960 ve 70’lerde kültürel ve manevi bir canlanma yakut dili ve edebiyatının yeniden doğmasını sağlamıştır.

saha türkleri, 13. ve 14. yüzyıllarda moğol kökenli buryatların akınlarından sonra sibirya’nın baykal gölü bölgesinden kuzeye göçen, ve türkçe konuşan insanların torunlarıdır. bölgenin yerlisi olan daha küçük sayıdaki moğol, tunguz ve eski asya halkları da yakutlarla kaynaşmıştır. bölgenin güney ve kuzeyi arasında kültürel farklılıklar bulunmasına rağmen, her iki grup da doğu ortodoks kilisesi ile şaman inançlarının bir bileşimini benimsemiştir. yakutların nüfusu 1926 ile 1959 arasında kolektivizasyonun ve sovyet baskısının sonucunda hızla düşmüştür. bugün rusya federasyonu topraklarının beşte birini oluşturan yakutiye’nin toplam nüfusu 929.280’dir(2002); yakutların bu nüfus içindeki oranı % 46’dur (432.290) ve cumhuriyetin nüfusunun çoğunluğunu oluştururlar.