andy wachowski

amerikalı yönetmen, yazar, prodüktör. gerçek adı andrew paul wachowski’dir. kardeşi larry wachowski’yle birlikte tüm zamanların en başarılı üçlemelerinden biri olan matrix trilogy’ye imza atmıştır. küçük yaşlarda çizgi romanlara ve tolkien kitaplarına ilgi duymaya başlayan wachowskiler, fantazi kurgunun en başarılı isimlerinden olmuşlardır. blockbuster filmler arasında hatrı sayılı bir yerde duran the-matrix, the matrix reloaded ve the matrix revolutions dışında the animatrix ve yapımcılığını üstlendikleri v for vendatta ile de tüm dünyada büyük ses getirmişlerdir.


29 aralık 1967’de, polonya asıllı amerikalı bir ailenin ikinci oğlu olarak chicago, illinois’de dünyaya geldi. annesi hemşire, babası ise işadamıydı. beverly bölgesinde bulunan kellogg elementary school’da eğitimini tamamladıktan sonra kardeşi larry’yle birlikte güzel sanatlar konusunda ün yapmış whitney young high school’a devam eden wachowski, bir yandan da okulun tiyatrosunda ve televizyonunda çalışıyordu. o dönemde dungeons & dragons isimli rpg oyununu oynamaktan büyük keyif alıyordu.
lise eğitimini tamamladıktan sonra boston’daki emerson college’de parlak bir öğrenci olarak eğitim hayatına devam etti. başlangıçta sınavlarda gösterdiği performansı profesör claire andrade-watkins tarafından pek beğenilmese de sonraları sınıfının en başarılı öğrencilerinden biri oldu. ancak kardeşi larry’yle birlikte yüksek öğrenimini yarıda bırakıp, okuldan ayrılma kararı aldı ve iki kardeş marangozculuk yapmaya başladı. matrix trilogy’yi çekmek en büyük hayalleriydi ve o dönemde bir yandan da filmin senaryosunu geliştirmeye çalışıyor ve çizgi roman çalışmaları yapıyorlardı.

tolkien’in kitaplarıyla büyüyen wachowskiler, çizgi roman geleneğini sinema sanatında da kullanmalarıyla dikkat çektiler. zira seri ve devamlılığı olan çoklu öykülerle ilgileniyorlardı. kendileriyle yapılan röportajlarda filmin bir finalle sona ermesinden ziyade devamının geleceğinin bilinmesinin izleyicide heyacan duygusunu tetiklediğini vurgulayan wachowski kardeşler, genel olarak filmlerin sonunun tahmin edilebilir olması durumunu çok sıkıcı buluyorlardı. bu yüzden izleyicinin beklentileri yönünde ilerleyen filmler yapmaktan özellikle kaçındılar.

film endüstrisinde start almadan önce marangozluk dışında profesyonel olarak çizgi roman işiyle de uğraşan wachowskiler, bir dönem marvel comics isimli şirket için ünlü korku romancısı clive barker’ın ectokid isimli eseri üzerinde çalıştılar. takvimler 1993 yılını gösteriyordu ve ikili tam 2 yıl sonra senaryosunu yazdıkları assassins filmiyle hollywood’a adım attılar. assassins’in oyuncu kadrosunda sylvester stallone ve antonio banderas gibi isimler dikkat çekiyordu ve richard donner’ın yönetmenliğinde çekilen film, box-office testinden başarıyla geçti.

1996’da ilk filmleri bound için kamera arkasına geçen wachowskiler’in, joe pantoliano ve jennifer tilly’nin başrollerini paylaştıkları yapımları 6 farklı festivalden ödülle döndü.

1999 yılında öğrencilik yıllarından beri hayallerini kurdukları büyük projeleri matrix trilogy’nin ilk filmi olan the matrix’i hayata geçirdiler. film, keanu reeves, laurence fishburne, carrie-anne moss, hugo weaving, gloria foster ve joe pantoliano gibi önemli isimlerden oluşan oyuncu kadrosu, bilim kurgu türüne getirdiği yenilikleri, efektleri, felsefesi ve bugüne kadar yapılan en orijinal filmlerden biri olması nedeniyle tüm dünyada büyük yankı uyandırdı. the matrix kontrolün bilgisayarların ve yapay zekaların eline geçtiği fütüristik bir dünya ekseninde gerçeği ve illüzyonu tartışıyor, farklı felsefi akımlardan besleniyordu. filmde kullanılan efektler uzun süren titiz çalışmaların ürünüydü ve her bir sahne için büyük uğraşlar verilmişti. izleyiciye hiç yaşamadığı türden farklı bir seyir deneyimi sunan wachowski kardeşler hem teknik hem de kurgusal açıdan bir ekolün sahibi olmuşlardı.

dört yıl sonra serinin ikinci filmi olan the matrix reloaded izleyiciyle buluştu ve aynı yıl benzer temaları kullandıkları animasyon yapım the animatrix’in senaryosunu yazdılar. yine 2003’te izleyicinin büyük merakla beklediği serinin son filmi the matrix revolutions vizyona girdi ve wachowskiler, tüm dünyayı bir efsane yapımla tanıştırmanın gururuyla matrix trilogy’yi tamamlamış oldular.

2005 yılında david lloyd’un ünlü çizgi roman kahramanı v’ye beyaz perdede hayat vermek için kolları sıvayan wachowskiler, v for vendetta’nın senaryosunu yazdılar. natalie portman ve hugo weaving’in başarılı oyunculukları ve james mcteigue’in yönetiminde yine kült bir film sinema tarihindeki yerini almış oldu.

wachowskiler en son 2008 itibariyle vizyona girecek olan yeni filmleri speed racer’ın post prodüksiyonuyla ilgilenmektedirler.

son filmi icin;

(bkz: jupiter ascending)