ali fuat turkgeldi

tanzimat devri siyaset adamlarından ve tarihçi. 1867’de istanbul’da doğdu ve 1935’te yine burada vefat etti.

tanzimat devri dahiliye müsteşarlarından celal beyin torunu ve tercüme odası mühimme müdürü cemal beyin oğludur. soğukçeşme askeri rüşdiyesi ile lisan mektebini bitirdi. 1895’te ise hukuk mektebinden mezun oldu. hindli hoca iskender efendiden farisi ve farisi edebiyatını öğrendi. 1881’de mülazemetle dahiliye mektubi kalemine girdi. bu resmi vazifesi yanında tahsiline de devam etti. pekçok komisyonlarda çalıştıktan sonra, çalıştığı kaleme müdür; 1901 senesinde dahiliye mektupçusu oldu. 1903 senesinden itibaren dahiliye müsteşarlığına vekalet etti. meşrutiyetin ilanında bu iki vazifeyi yapmaktaydı. 1908 senesinde sadaret mektupçusu, 1909’da dahiliye müsteşarı oldu. bu vazifedeyken gazi ahmed muhtar paşa kabinesi, sonra hüseyin hilmi paşanın meclis-i vükela’da teklifi ve sultan reşad’a tavsiyesiyle 1912’de mabeyn baş kitabetine tayin edilmiştir. sultan reşad’ın vefatına kadar ve vahdeddin hanın tahta geçmesinden sonra da bu vazifede kaldı. sonra da damad ferid paşanın ikinci sadaretinde kuvay-ı milliyeyi asi ilan eden hatt-ı hümayuna itirazı üzerine sadrazamla araları tamamen açılarak şura-yı devlet, maliye ve nafia dairesi riyasetine nakil suretiyle 1920’de saraydan çıkarıldı. tevfik paşanın son defa sadarete gelmesini müteakib aynı sene içinde sadaret müsteşarlığına tayin olunarak istanbul hükumetinin ilgasına kadar bu vazifede kaldı.

ali fuad’ın tarihle ilgili bazı eserleri vardır. bunlar; rical-i mühimme-i siyasiye, ma’ruf simalar, mesail-i mühimme-i siyasiyye, evdar-ı islahat, tarihi fırkalar, afaki fırkalar ve görüp işittiklerim isimli hatıratıdır.