ajda pekkan

diva lakabıyla anılan ünlü şarkıcı ve sinema sanatçısı.


ayşe ajda pekkan, 12 şubat 1946’da istanbul’da doğdu. babası rıdvan pekkan deniz binbaşısı, annesi nevin dobruca ev hanımıydı. babasının görevi dolayısıyla çocukluğu gölcük’te, amerikan askerlerinin ailelerinin arasında geçti. modern bir ortamda ancak ailevi sorunlar arasında geçirilen çocukluk ajda pekkan’ın gençliğini etkileyen önemli bir dönem oldu.
şarkıcı olmak için büyük heves taşıyan çamlıca kız lisesi öğrencisi ajda pekkan, kardeşi semiramis’in de desteğiyle 1962 yılında dönemin en popüler gece klubü çatı’nın sahibi olan ilham gencer’e ulaştı. ilk olarak seslendirdiği mina’nın "il cielo in una stanza" şarkısıyla kendini kabul ettirdiği çatı gece klubünde los çatikos topluluğu eşliğinde bir müddet sahne çalışması yaptı. 1963 yılında bir aile dostlarının teşvikiyle ses dergisinin, sinemaya yeni yüzler kazandırmak amacıyla açtığı kapak yıldızı yarışmasına katıldı. ediz hun’un erkekler dalında birinci, hülya koçyiğit’in bayanlar dalında ikinci olduğu yarışmada, birinci seçilen ajda pekkan’ın profesyonel kariyeri böylece başlamış oldu. avrupai görünümü ve cüretkar tavırlarıyla yeşilçam’ın gözde sanatçılarından biri olan ajda pekkan, beyaz perdeden gelen teklifleri değerlendirmeye başladı ve 1963 yılında "adanalı tayfur" ile ilk kez çıktığı kamera karşısında, 1967 yılındaki son filmi olan "harun reşit’in gözdesi"ne kadar baş rollerini ayhan işık, cüneyt arkın ve tamer yiğit gibi sanatçılarla paylaştığı 47 film çevirdi. ses kabiliyeti rol aldığı filmlerdeki yapımcıların da dikkatinden kaçmadı ve pek çok filminde şarkıcı rolü üstlendi ve çeşitli şarkılar seslendirdi. ilk filmi "adanalı tayfur"da seslendirdiği "göz göz değdi bana" şarkısı, arka yüzünde öztürk serengil’in seslendirdiği "abidik gubidik" şarkısıyla birlikte 45’lik plak olarak yayınlandı. sinemaya başlamadan önce tanışıp şarkıcılık yapabilmesi için yardım istediği ve kabiliyetine ikna ettiği fecri ebcioğlu, sinema yıllarında da ajda pekkan’la irtibatını hiç koparmadı ve 1965 yılında kendine ait ilk plağı olan "her yerde kar var / 17 yaşında" piyasaya sürüldü. fecri ebcioğlu’nun yabancı şarkılar üzerine türkçe sözler yazarak ülkemize benimsettiği "aranjman" tarzının en büyük starı, adamo’nun ünlü şarkısını yine adamo gibi fransız aksanıyla söyleyerek, yavaş yavaş ismini duyurmaya başladı.

sahnelerden sinemaya geçen sanatçıların aksine, sinemadan sahneye geçen ajda pekkan, birkaç plak denemesinden sonra 1968 yılında çıkardığı "iki yabancı" 45’liği ile aranjman dalında onbinlerce plak satarak satış rekoru kırdı. "dünya dönüyor", "saklanbaç" ve "üç kalp" gibi üstüste çok başarılı plaklar yaptı. bu yükselen trendin neticesinde yurtdışından davetler aldı ve atina’daki uluslarası apollonia müzik festivali’nde 1968 yılında "özleyiş" ve 1969 yılında "perhaps one day" şarkıları ile üstüste iki kere dördüncü olarak müzik piyasasındaki yerini sağlamlaştırdı. barcelona’daki akdeniz şarkıları festivali’nde "ve ben şimdi" şarkısı ile türkiye’yi temsil etmesi ve şarkılarının pek çok filmde fon müziği olarak kullanılması, ajda pekkan’ı tüm ülkede tanınır hale getirdiği gibi, ilk olarak zeki müren’in alt kadrosunda yer aldığı gazino sahnelerinin de aranan isimlerinden biri oldu.

her ülkenin starlarını bünyesinde barındırmaya özen gösteren philips firması, türkiye’den seçtiği ajda pekkan’ı kanatlarının altına aldı ve kayıtları fransa’daki stüdyolarda gerçekleştirilen, fikret şeneş’in sözlerini yazdığı şarkılarla, ajda pekkan’ın diğer şarkıcılardan bir adım öne fırladığı yıllar başladı. üstüste gelen hit plaklarla ajda pekkan’ın sesi tüm ülkede keyifle dinlendiği gibi, şık giyimi, sürekli kendini yenileyen görünümü ve değişime açık tavrıyla sadece müzikte değil moda konusunda da hayranlarını sürükleyen bir ikon haline geldi. "sensiz yıllarda", "yalnızlıktan bezdim" gibi şarkılarla fırtına gibi girdiği 70’lerin ortalarında seslendirdiği "tanrı misafiri", "kimler geldi kimler geçti", "hoşgör sen", "sana ne kime ne" gibi ileride birer ajda pekkan klasiği haline gelecek şarkılarıyla türkiye sınırlarını zorlamaya başladı. bu üstün performansının sonucunda 1976 yılında paris’in ünlü olympia müzikholünde, pek çok şarkısının türkçe versiyonlarını seslendirdiği, dönemin ünlü cezayir asıllı fransız şarkıcısı enrico macias’la seri konserler verdi. bir dost toplantısında hürriyet gazetesi sahibi erol simavi’nin "ajda pekkan’a star demek yetmez, ancak süperstar dersek yerini bulur." sözüyle birlikte önce sanat çevrelerinde, sonra hayranlarının arasında, daha sonra da tüm ülkede "süperstar" ünvanıyla anılır oldu. 1977 yılında bu ünvanını ilk kez resmileştiren, o güne kadar benzeri görülmemiş bir kapak dizaynı ve prodüksiyonla piyasaya sunulan, "kim ne derse desin", "hancı" gibi şarkıların yer aldığı albümü "süperstar"ı hazırladı. aynı yıl tokyo’daki yamaha müzik festivali’nde "a mes amours" şarkısıyla elde ettiği başarılı netice, 1970’lerin başında yurtdışında ilk olarak bir almanca ve daha sonra birkaç fransızca plağı satışa sunulan ajda pekkan’ın 1977 ve 1978 yıllarında fransa’da ses getiren 45’lik çalışmaları yapmasına ve sonunda "pour lui" isimli fransızca albümünü hazırlamasına ön ayak oldu. halk konserleri, sahne çalışmaları ve konuk sanatçı olarak katıldığı uluslararası organizasyonlar ile başarısını pekiştiren ajda pekkan, 1979 yılında "bambaşka biri", "haykıracak nefesim" gibi şarkıların yer aldığı süperstar serisinin ikinci albümü "süperstar 2"de kariyerinin doruğuna çıktı. 70’li yıllarda defalarca yılın sanatçısı seçildiği gibi şarkıları da liste başlarından inmedi, çeşitli ödüller kazandı.

o seneye kadar, türkiye’yi temsil etme görevinin, eleme usulüyle belirlendiği eurovision şarkı yarışmasına 1980 yılında atama yoluyla ajda pekkan seçildi. ilk önce tespit edilen 5 bestecinin şarkılarının jüri tarafından 3’e düşürülmesiyle, "bir dünya ver bana", "olsam" ve "pet’r oil" ile tv ekranlarında boy gösterdi. "pet’r oil"ın türkiye’yi temsil etmesine karar verilen gece sonunda, ülkemizde hiç olmamış birşey oldu ve henüz plağı satışa sunulmamış bir şarkı tüm halk tarafından ezbere söylenir oldu. kulis faaliyetlerinin yetersizliği, şarkının siyasi hicivli yapısı ve yarışma gecesindeki organizasyon bozuklukları neticesinde ajda pekkan bu yarışmada hayal kırıklığı yaratan bir derece aldı. süperstar’ı bir hayli küstüren bu yarışmadan sonra bir süre dinlenme kararı alıp a.b.d.’ye yerleşti. 70’lerin sona ermesiyle birlikte pop müziğin cazibesini yitirip, alaturka ve arabeske yönelindiği yıllarda "sen mutlu ol" ve "sevdim seni" isminde hafif müzik ve alaturka sentezi iki albüm yaptı. ancak süperstar’ın bir türlü içine sinmeyen ve kendi isteği doğrultusunda gerçekleşmeyen, ısmarlama olarak hazırlanan bu albümler ajda pekkan hayranlarının beklediği renkten ve kıvamdan uzaktı. yerli bestecilerle çalışmaktan beklediği verimi alamayan ajda pekkan, 70’lerde kendi önderliğinde yükselen aranjman akımına geri döndü.

"süperstar 83 show"uyla sahnelerde fırtına gibi eserken, en başarılı çalışmalarında yanında olan fikret şeneş’le birlikte çalıştığı "uykusuz her gece", "son yolcu" gibi şarkıların yer aldığı "süperstar 83" albümüyle yeniden gönülleri fethetti. reklam filmleri, tv programları, sahne çalışmalarıyla ikinci baharını yaşayan süperstar, 1984 yılının sonlarında yapımcılarının ve yakın çevresinin ısrarıyla dönemin popüler gruplarından beş yıl önce 10 yıl sonra ile bir albüm hazırladı. "o benim dünyam" şarkısıyla yeniden çıkış yakalayan ajda pekkan, şarkı yorumlarındaki üstün bir performansına rağmen şarkıların özensizliği ve zorlama bir albüm olmasından dolayı, yeni ekibiyle beklediği sükseyi yapamadı. 1987 yılında ülkü aker ve fikret şeneş’in sözlerini yazdığı "kim olsa anlatır", "yalnızlık yolcusu" gibi şarkılarla, özel hayranları için eşsiz olarak nitelenen ancak hit şarkı eksikliği nedeniyle, fazla tutulmayan "süperstar 4" albümünü hazırladı. sonrasında yaptığı evlilik nedeniyle aldığı müziği bırakma kararı tüm müzik severleri üzse de, müzikten ayrı geçen günlerinde yaşadığı boşluk hissi neticesinde yeniden müziğe dönüş kararı verdiği sıralarda evliliği de sona erdi.

1989 yılının son günlerinde "ajda ’90" albümünü piyasaya sürdü. pop müziğin çıkmaza girdiği, hatta unutulduğu günlerde "yaz yaz yaz" ile ortalığı kasıp kavurdu. yarısı yerli beste, yarısı aranjman olan bu albüm, ajda pekkan’ın muhteşem dönüşünün bir işaretiydi adeta. peşi sıra başlayan rumelihisarı konserleriyle süperstar, sevenlerini kaldığı yerden büyülemeye devam etti. ’91, ’93 ve ’96 yıllarında çoğunlukla yerli bestecilerle çalıştığı albümleri, sivrilen bir kaç şarkı dışında beklenen ilgiyi görmedi. 90’ların ortalarına kadarki 30 senelik müzikal kariyerinde hiç toplama albüm yapmayan ajda pekkan’ın, hayranlarını çok memnun etse de kendi rızası dışında yayınlanan "hoş görsen" ve "unutulmayanlar" albümleri piyasaya çıktı. çeşitli sahne çalışmalarına devam ederken 1998 yılında eski şarkılarının yeni düzenlemelerini seslendirdiği "best of" albümü müzik marketlerdeki yerini aldı. yüksek satış grafiği yakalayan bu albümün devamı niteliğinde, 2000 yılında 2 cd’den oluşan "diva" albümü piyasaya çıktı. bu albümde ajda pekkan’ın eski şarkılarının yeni yorumlarının yanı sıra, "mutlu bütün şarkılar" ve "aşka inanma" gibi iki yeni şarkı ve kardeşi semiramis pekkan’ın eski şarkılarından "dert ortağım" ile "bu ne biçim hayat"ın da ajda pekkan yorumları yer aldı. büyük başarı elde eden bu albümün şarkılarından "bir günah gibi", dünyaca ünlü dj claude challe’nin "buddha bar" serisinde yer aldı. 2000 yılında monaco’da monte carlo sporting d’été müzikholü’nde dünyaca ünlü sanatçılarla birlikte sahne alan süperstar, bir de "prestige de la turquie avec ajda pekkan" isminde videoklip hazırladı. 60, 70 ve 80’li yıllarda pek çok filmde fon müziği olarak kullanılan ajda pekkan şarkılarından sonra ajda pekkan’ın sesi, 2001 yılı içerisinde sinemalarda gösterime giren "cahil periler" filminde "bambaşka biri" ve meksika’da yayınlanan bir pembe dizide de "bir günah gibi" şarkıları ile yer aldığı filmlere renk kattı.

2002 yılında vizyona giren "şöhret sandalı ismindeki sinema filminde halil ergün’le beraber başrolleri paylaştı. 2003 yılında sen iste adlı single çalışmasını yayınlayan pekkan, 2005 yılında kanal d’de superstar show adlı bir televizyon programı yapmaya başladı. 2006 yılında çıkarttığı cool kadın adlı albümü müyap tarafından altın plak ile ödüllendirilen pekkan 2008 yılında istanbul, ankara ve izmir’i kapsayan büyük bir turneye çıktı. turnenin ardından aynen öyle adlı 21. stüdyo albümünü çıkarttı.

ajda pekkan son olarak 2009 yılında serdar ortaç tarafından söz ve müziği yazılan resim adlı single çalışmasını yayınladı.

albümleri;

resim (2009) aynen öyle (2008) cool kadın (2006) diva (2000) the best of ajda (1998) ajda pekkan (1996) ajda 93 (1993) seni seçtim (1991) ajda 90 (1990) süperstar iv (1987) ajda pekkan ve beş yıl önce on yıl sonra (1985) süperstar iii (1983) sevdim seni (1982) sen mutlu ol (1981) süperstar ii (1979) pour lui (1978) süperstar (1977) la fete a l’olympia (1976) ajda (1975) ajda pekkan vol. iii (1972) fecri ebcioğlu sunar: ajda pekkan (1969) ajda pekkan (1968)

filmleri;

şıpsevdi (1963) kendini arayan adam (1963) adanalı tayfur (1963) şaşkın baba (1963) öpüşmek yasak (1963) abudik gubidik (1964) çanakkale aslanları (1964) plajda sevişelim (1964) kaynana zırıltısı (1964) avare (1964) hızır dede (1964) koçum benim (1964) sokakların kanunu (1964) artık düşman değiliz (1965) cici kızlar (1965) kart horoz (1965) kolla kendini bebek (1965) pantolon bankası (1965) şaka ile karışık (1965) şepkemin altındayım (1965) yabancı olduk şimdi (1965) bir caniye gönül verdim (1965) şehvetin esiriyiz (1965) babamız evleniyor (1965) sevdalı kabadayı (1965) taçsız kral (1965) dalgacı mahmut (1965) berduş milyoner (1965) helal adanalı celal (1965) bir gönül oyunu (1965) lafını balla kestim (1965) sevinç gözyaşları (1965) avare kız (1966) kara tren (1966) şoför deyip geçmeyin (1966) seher vakti (1966) ümit sokağı (1966) düğün gecesi (1966) siyah otomobil (1966) dişi düşman (1966) dağda silah konuşur (1966) günah çocuğu (1966) affet sevgilim (1966) ayrılık şarkısı (1966) erkek severse (1966) harun reşid’in gözdesi (1967) tatlı günler (1969) şöhret sandalı (2002)

45’likleri;

yurtdışı

i agapi m’ afise - alli den tha vreis opos emena (1970 yunanistan) den rotises pote - san to karavi (1970 yunanistan) zigeuner müssen singen - der große abschied (1971 almanya) ai no omoide - wasureenu h ito (1972 japonya) babylone, babylone - viens pleurer dans mon ceour (1973 almanya) je t’apprendrai l’amour - tu pars et tu reviens (1976 fransa) mediterranée - kim derdi ki (1976 fransa) viens dans ma vie - face á face avec moi (1976 fransa) mediterráneo - a mes amours (1976 ispanya) a mes amours - satisfaction (1977 fransa) a mes amours - satisfaction (1977 japonya) hancı - mediterranée (1977 japonya) et je voyage - je danse (1978 fransa) loin de nous je t’aime - combien je t’aime (1978 fransa) pet’r oil - le roi du petrole (1980 fransa) pet’r oil - bir dünya ver bana (1980 almanya)

yurtiçi

abidik gubidik twist - göz göz değdi bana (1964) her yerde kar var - onyedi yaşında (1965) moda yolunda - serseri (1966) seviyorum - ilkokulda tanışmıştık (1966) iki yabancı - bang bang (1967) dönmem sana - ilk aşkım (1967) oyalama beni - saklanbaç (1967) aşk oyunu - et c’est pour toi (1967) boşvermişim dünyaya - sevdiğim adam (1967) dünya dönüyor - üç kalp (1968) kimdir bu sevgili - onu bana bırak (1968) özleyiş - ve ben şimdi (1968) boş sokak - çapkın (1968) ne tadı var bu dünyanın - mesut ol sen (1969) iki yüzlü aşk - erkekleri tanıyın (1969) durdurun şu zamanı - yaşamak ne güzel şey (1969) ben bir köylü kızıyım - tatlı dünya (1969) son arzu - üzgün yüzlü dertli akşam (1969) ay doğarken - sev sen de gönlünce (1969) sensiz yıllarda - olmadı gitti (1970) yağmur - tek yaşanır mı (1970) gençlik yılları - bilmece bildirmece (1971) yalnızlıktan bezdim - gel (1971) sen bir yana dünya bir yana - içiyorum (1971) olanlar oldu bana - çapkın satıcı (1972) dert bende derman sende - varsın yansın dünya (1972) kaderimin oyunu - kimler geldi kimler geçti (1973) babylone, babylone - viens pleurer dans mon cœur (1973) tanrı misafiri - içme sakın (1973) seninleyim - palavra palavra (1973) nasılsın iyi misin - inanmam (1974) sana neler edeceğim - haram olsun bu aşk sana (1974) hoşgör sen - sana ne kime ne (1975) al beni - aşk budur (1975) ne varsa bende var - yere bakan yürek yakan (1976) je t’apprendrai l’amour - tu pars et tu reviens (1976) gözünaydın - kim ne derse desin (1976) viens dans ma vie - face á face avec moi (1977) ağlama yarim - sakın sakın ha (1977) a mes amours - satisfaction (1977) ya sonra - yeniden başlasın (1978) pet’r oil - loving on petrol (1980) sen iste (2003) resim (2009)