romantizm

18. yüzyılın sonunda başlar ve 19. yüzyılın ortalarına kadar sürer. kendisinden önceki klasizme bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. önce ön-romantizm dönemi denilen gelişmeler yaşanmıştır. bu gelişmelerin en önemlisi, halkın beğenisinin klasizmin görkemli, katı, soylu, idealize edilmiş ve yüce anlatım biçiminden, daha yalın ve içten ve doğal anlatım biçimlerine kaymış olmasıydı. romantizm, klasizmin düzenlilik, uyumluluk, dengelilik, akılcılık ve idealleştirme gibi özelliklerine bir başkaldırı niteliğindedir. romantizm, doğduğu çağın akılcılığı ve maddeciliğine tepki olarak bireye, öznelliğe, akıl dışılığa, düş gücüne, kişiselliğe, kendiliğindenciliğe ve aşkınlığa, yani sınırları zorlayıp geçmeye önem verir. tarisel olarak bu dönemde gelişen orta soylu sınıfın, yani burjuvazinin duygu, düşünce ve yaşam tarzını ön plana çıkarır.
soyluların zarif sanat biçimlerini yapay ve aşırı incelikli bulan bu yeni sınıf, duygusal açıdan kendisine yakın hissettiği daha gerçekçi sanat biçimlerinden yanaydı. böylece romantizm gelişme ve yaygınlaşma şansı buldu.
romantizmin en önemli habercisi fransız filozof ve yazar jean jacques rousseau’dur. ama ingiliz yazarlar william wordsworth ve samuel taylor coleridge’nin 1790 yılında birlikte yayınladığı lirik balatlar adlı eser romantizmin bildirgesi sayılır. yine ingiltere’de william blake, almanya’da friedrich hölderlin, johann wolfgang von goethe, jean paul, novalis, fransa’da chateaubriand ve madame de stael romantizmin ilk temsilcileridir. victor hugo, alphonse de lamartine, alfred de vigny, nodier, soumet, deschamp, alfred de musset romantik akımın önemli yazarlarıdır