kına gecesi

antalya’dan:

kız hamamı merasiminin yapıldığı günün akşamı kız evinde kına gecesi yapılırdı. eskiden mutlaka yapılması gereken "kına gecesi" eğlencesine günümüzde pek sık rastlanmaz.
bu gecede yerel çalgıcılardan faydalandırdı. bu bir ud, zil ve delbektir. kız evinin davetlileri kızın evinde, kız evi müsait değilse, kararlaştırılmış bir başka evde toplanırlardı.
davetliler toplandıktan sonra gelin giyinmiş ve süslenmiş bir halde sağdıçla birlikte sağdıç önde. gelin arkada içeri girerler. bu arada çalgıcılar karşılamaya uygun türküler söylerlerdi. gelin odaya girince bütün genç kızlar "gelinin ağırlığı basmasın" diye ayağa kalkarlar. gelin sağdıcın önderliğinde, önce annesinden başlamak üzere bütün büyüklerin elini öper. daha sonra kendilerine ayrılan biraz yüksekçe yere sağdıçla beraber oturur.
kına gecesine başkanlık eden kadın (genellikle kız evinin en yakın akrabası, komşusu olabilir) "yavrum kızlar!" diyerek ortaya çıkar; "yavrum kızlar, gelinler... ne duruyorsunuz? ölüye giden ağlar, düğüne gelen oynar hadi çıkın ortaya!" vb. sözler söyleyerek kızları oyuna kaldırır; bu kadar aynı zamanda, kaldırdığı kişilerin oynayacağı oyunları öğrenerek, eğer çalgıcılar kapalı bir yerde çalıyorsa, çalgıcılara oyunların adlarını söylerdi.
oyunlar ve eğlenceler yatsı ezanının okunmasına kadar devam ederdi. yine düğüne başkanlık eden kadın. "kızlar!.. hanımlar!.." diyerek yine ortaya düşerdi. "ne duruyorsunuz, erkekler yatsıdan çıktı. kızlar, kınayı getirin de yakalım."
gelin, odanın ortasına alınıp bir sandalyeye oturtulur; başı tam ( yani başından bir evlilik geçmiş ve kocası ölmemiş) bir kadın kına yakması için çağırılırdı. inanışa göre, kınayı başı tam olmayan biri yakarsa, yeni gelinin de başı bozulur.
"başı tam" kadın gelinin yanına gelir ve kına türküsü ile kına yakılma töreni başlardı. gelinin sağ eli yukarıya kaldırılır, küçük serçe parmağına kına konur ve al bir bezle bağlanırdı. gelin ağlamaya başlar ve onu yakınları izlerdi. gelinden arta kalan kınadan genç kızların başına da sürülür veya küçük parmaklarına "darısı sizin başınıza" diyerek yakılırdı. bu arada etrafını çeviren kızlar şu türküleri ve manileri söyleyerek gelini aralarına alarak oyuna kaldırırlardı.