edward norton

tam adi edward james norton, jr. olan edward norton, 18 agustos 1969’da boston’da dogdu. babasi, tarihi eserlerin korunmasina adanmis bir kurumda avukat olarak calisiyordu. ogretmen olan annesi ise ayni kurumun eski yoneticilerindendi. kendisinden genc ikiz kardesleri (james ve molly) bulunan edward, 5 yasindan itibaren oyunculuga karsi ilgisini diri tuttu. metod oyunculugunun ilkelerini oylesine cabuk benimsemisti ki, daha 8 yasindayken, bir musamere provasinda ogretmenine “benim bu sahnedeki motivasyonum nedir?” diye sorabiliyordu!
biraz tuhaf ve fazla desifre olmayan biri diye tanimliyordu onu arkadaslari. uzun zaman boyunca cesitli tiyatro gruplari dahilinde yetenegini ve bilgisini pekistiren norton, bu arada yale universitesi’nin tarih bolumunden de mezun oldu. bunun ardindan bir sure japonya’da kaldi. dondugunde, kentsel yozlasma sorunlarina karsi faaliyet gosteren bir sivil toplum kurulusunda aktif gorev yapti. bu sure icinde tiyatrodan kopmamisti. edward albee’nin oyunlarini sahneleyen bir new york tiyatrosunda sahneye cikma sansi buldu ve bunu iyi degerlendirdi.

fragments adli eserinin hollywood turnesinde rol aldigi sirada, gerilimli bir “mahkeme draminda” richard gere’la birlikte rol alacak genc bir oyuncu araniyordu. leonardo di caprio, bu rolu geri cevirerek kendisinden cok daha buyuk bir oyuncunun onunu acacagini bilemezdi elbette. gere ise, soz konusu yeni yetenegin uzun uzun aranmasindan o denli sikilmisti ki, tazminatini odeyip projeyi terk etmeye bile hazirdi. neyse ki edward norton, 2000 civarinda adayi geride birakarak, yapimcilara “aradigimiz adam bu” dedirtmisti. yapilan deneme cekimlerinde gosterdigi performans oyle etkileyici idi ki, cesitli ortamlarda insanlarin birbirine izlettirdigi bu cekimler sayesinde daha film vizyona girmeden norton bir hollywood sansasyonuna donusmustu :
cinayetle suclanan kentucky’li bir genci canlandiran norton, deneme cekimleri oncesinde verdigi mulakatta yapimcilari gercekten de kentucky’de dogup buyudugune inandirmayi basarmisti: filmin adi primal fear, yapim yili ise 1996 – baska bir deyisle, hollywood’un yeni marlon brando’sunu buldugu yil.
priamal fear’daki basarisi, norton’a “yardimci bir roldeki en iyi oyuncu” dalinda bir altin kure’nin yanisira, bir de oscar adayligi kazandirdi. “galibiyet serisi”, woody allen filmi everyone says i love you ve milos forman’in people vs larry flynt’i ile devam etti. hustler dergisinin sahibi flynt’in avukatini canlandirdigi bu yapimdaki rol arkadaslarindan courtney love ile bir donem ask yasadi norton.
oglunun yildizi parlarken, robin norton’in hayat isigi sonuyordu: edward’in annesi, 6 mart 1997’de beyin kanserine yenik dustu.
1998’de ise, kilo alip kas yaparak yetenegini bambaska taraflara dogrulttu norton: irkci bir amerikaliyi canlandirarak, ikinci oscar adayligini (bu kez en iyi basrol kategorisinde) aldi. keeping the faith ile gectigimiz yil ilk kez profesyonel anlamda kamera arkasina gecen edward norton, tum diger filmlerini golgede birakan fight club’la kazindi zihnimize
o, jack’in kirilan kemikleriydi... uykusuzluk cekiyordu... tyler durden (‘a hayran) idi... her sey marla adinda bir kadinla baslamis, ve buyuk bir patlama ile sona ermisti... 11 eylul 2001 tarihinde ikiz kulelere yapilan saldiriyla birlikte farkli bir kontekste burunen, sarsici bir patlama!.
“ustasi” marlon brando ile birlikte rol aldigi the score’dan sonra, televizyon yildizlarinin savasini anlatan, ilgi cekici death to smoochy’de rol alir norton. ardindan gelen film ise, fbi ajani will graham’i canlandiracagi kizil ejder’dir.

evet, edward norton sinema seruvenini cesitli kimliklerle surduruyor. simdi de, spike lee’nin yonetmenligini ustlendigi 25. saat ile karsimizda. hollywood sinemasinin yuz aki, iceri girmeden onceki son saatlerini yasayan bir uyusturucu saticisini canlandiriyor.
bir cocuga daha sekiz yasindayken “bu sahnedeki motivasyonum ne?” diye sorduran egitim disiplini ise, gelisebilecek yeteneklerin aptalca dizilerde carcur edildigi ulkelerden hâlâ cok uzakta ne yazik ki...