büyük adile hatun camii

büyük adile hatun camii, bağdat’ta mustansır caddesi’nde bulunur.

1754 yılında adile hatun tarafından yaptırılmıştır. adile hatun, vali ahmet paşa’nın kızı olup, 1736 yılında bağdat’ta doğmuştur. vali süleyman paşa ile evlenen adile hatun, hayır sahibi bir kadındır. bâb-ül muazzam’da küçük adiliye camii adıyla anılan bir camii daha vardır. ancak, bu camii de son tamirde asli hüviyetini kaybetmiştir.

1942’de irak vakıflarınca tamamıyla yıkılarak yerine modern bir camii yapılmıştır.

adile hatun camii avlusuna güneybatıdan sivri kemerli dar bir kapıyla girilmektedir. harim 2 kolon üzerine beton karnas malzemeyle düz örtülüdür. kıble duvarında, üst sırada atnalı kemerli 3 pencere, kuzeyde yine 3 pencere açılmıştır. mermer mihrab ve minber yeni yapılmış olup hiçbir özellikleri yoktur.

blok binalara bitişen cami dış cephesinde, kemerler üzerinde kalın ayet kitabe kuşağı yer almaktadır. saçak, testere dişi motifle sonuçlanmıştır.

adile hatun’un yaptırdığı camiden kalan sekizgen kaideli tuğla minare, mozaik çinili süslemelerle bezenmiştir. şerefesinde sekiz köşeli çinili madalyonlar içinde “ya allah” “ya muhammed” lâfızları tekrarlanmıştır. petek kısmında kûfi yazıyla kelime-i tevhid işlenmiştir.

yıkılan camiinin arşiv resimlerinde görülen mihrabı, 5 kenarlı nişin yarısından yukarısı çinilerle kaplıdır. kemer alınlığı ve etrafındaki çerçevede sülüs kitabe kuşağı dolanmaktadır. minber de kısmen çiniyle kaplanmıştır.