biruni

biruni (973 - 1051), ünlü islam bilginlerinden biridir. ayrıca en ünlü iranlı bilginlerindendir. tam adı ebu reyhan muhammed bin ahmed el biruni’dir. batı dillerinde adı alberuni veya aliboron olarak geçer. gökbilim, matematik, doğa bilimleri, coğrafya ve tarih alanındaki çalışmalarıyla tanınır. yaşamı üstüne ayrıntılı bilgi yoktur.

birûnî, 4 eylül 973’te harezm’de doğdu. birûnî, harezm sarayında astronomi ve matematik öğrendi. harezm’deki kargaşalıklar yüzünden bir süre iran’da kaldı. ardından ziyariler hükümdarı kabus bin vaşmgir’in sarayına girdi. bir tür tarih yapıtı olan el-âsârü’l-bâkiye’yi (geride kalan yüzyıllar) orada yazarak sultana sundu. harezm’e döndükten sonra, sultan memun bin el-memun’un sarayında ibni sina, ibn miskeveyh, ebu nasr gibi bilginlerle birlikte çalıştı. gazneli mahmud’un harezm ülkesini fethetmesinden sonra gazne kentine yerleşti. gazneli sarayında büyük saygı gördü. son yıllarını gazne’de geçirdi ve burada öldü.

dünyanın güneş etrafındaki dönüşünü bir yılda gerçekleştirdiğini ispatlamış ve gazneli mahmut döneminde yaşamış ünlü matematikçi.

bir laboratuvar ismi.