ayn rand

ayn rand, asıl adı alissa zinovievna rosenbaum. 1905 – 1982 yıllarında yaşamış rus asıllı yazar, düşünür. kurduğu ve kitaplarına yansıttığı objektivizm felsefesiyle tanındı.



2 şubat 1905 tarihinde, rusya’nın st. petersburg şehrinde doğdu. altı yaşından itibaren okumayı keşfetti ve iki yıl sonra bir fransız dergisinde ilk imgesel çocukluk kahramanını buldu. dokuz yaşına geldiğinde kariyerini roman yazmak üzerine kurmaya karar verdi. rus kültüründeki mistisizm ve kolektivizme tamamen karşıydı. özellikle hayranı olduğu victor hugo’nun eserleriyle tanıştıktan sonra kendini avrupa’lı bir yazar olarak görmeye başladı.

lise yıllarındayken, 1917 yılında gerçekleşen ve desteklediği “kerenski devrimi”ne ve tamamen karşı olduğu “bolşevik devrimi”ne tanıklık etti. karışıklıktan kaçmak isteyen ailesi kırım’a göç etti. lise eğitimini burada tamamladı. komünist düzene geçildikten sonra babasının sahip olduğu eczane kamulaştırıldı. bu durum yüzünden yazar ve ailesi, açlıkla mücadele ederek yaşamak zorunda kaldılar. lise eğitiminde amerikan tarihi ile karşılaştığında, bu ülkeyi özgür bir insanın yaşayabileceği bir yer olarak model aldı.

ailesi kırım’dan döndükten sonra, felsefe ve tarih eğitimi almak için pentograd üniversitesi’ne girdi. burada eğitim gördüğü süre boyunca onun için daha da sıkıcılaşan ülkesindeki en büyük eğlencesi western filmleri oldu. bunun üzerine 1924 yılında sinema sanatları okuluna girdi.

1925 yılının sonlarında, sovyet rusya’dan, bir ziyaret için aldığı izinle a.b.d’ye gitti. rus yetkililere bu ziyaretin kısa süreceğini söylemesine rağmen, bir daha geri dönmemeyi kafasına koymuştu.

şubat 1926’da new york’a geldi. altı ay boyunca chicago’daki akrabalarıyla vakit geçirdikten sonra, 1931 yılında amerikan vatandaşlığı aldı ve senaristlik yapmak için hollywood’a gitti.

hollywood’daki ikinci gününde, cecil b. demille’nin teklifiyle ilk işine başladı. film stüdyosundaki işinin ilk haftasında, aktör frank o’connor ile tanıştı ve 1929 yılında, elli yıl sürecek olan evlilikleri başladı.

studyoda çalışmaya başladıktan yıllar sonra, 1932 de “red pawn” adlı senaryosunu universal pictures’a sattı. 1934 yılında ilk romanı “we the living” (yaşamak istiyorum) ‘i tamamladı. ancak bu kitap pek çok yayınevi tarafından geri çevirildi. iki yıl sonra,1936’da, a.b.d’ deki the macmillan company ve ingiltere’deki cassells and company bu kitabı yayınladı.

1935 yılında “the fountainhead” (hayatın kaynağı) adlı kitabını yazmaya başladı. kitabını tamamladıktan sonra, yayınlanması için gittiği oniki yayınevi tarafından geri çevirildi. sonunda, bobs – merrill adlı yayınevi, 1943 yılında kitabı yayınladı. bu kitap kısa bir süre içinde en çok satanlar arasına girdi.

1938 yılında “anthem” (ben) kitabını yayınladı.

1942 yılında roma’da kendisinin haberi olmadan “we the living” kitabı üzerine iki film yapıldı ve bu filmler benitto mussolini yönetimindeki hükümet tarafından sansürlendi. sansüre rağmen sovyet rusya’yı kötüleyen içeriği yüzünden birsüre daha yayınlanmasına izin verildi.

1943 yılının sonlarında the fountainhead kitabını senaryolaştırmak için hollywood’a döndü. ancak savaş yüzünden bu prodüksyon 1948 yılına ertelendi.

1946 yılında, hall wallis şirketi için çalıştığı sıralarda “atlas shurugged” (atlas vazgeçti) adlı romanına başladı. 1951 yılında new york’ a taşınarak bütün zamanını yeni kitabına harcamaya başladı.

en büyük esesi olan “atlas shurugged” , 1957 yılında basıldı ve çok büyük bir başarı yakaladı. bu kitabında yazar kendine özgü objektivist felsefesini dramatize ederek anlattı. rand daha sonra kendi oluşturduğu “objektivizm” felsefesi hakkında yazılar yazdı ve bu konuyla ilgili konferanslar verdi. 1962 yılından 1976 yılına kadar yazılarını yayınladı.

yakalandığı kanser hastalığını yenen rand, 6 mart 1982 tarihinde kalp krizi geçirerek öldü. mezarı, new york’taki kensico mezarlığı’ndadır.

rand’ın kitapları öldükten sonra da basılmaya ve satılmaya devam etti. kitapları toplamda yirmi milyona yakın sattı.

eserleri

1934 night of january 16th

1936 we the living

1938 anthem

1943 the fountainhead

1957 atlas shrugged

1961 for the new intellectual

1964 the virtue of selfishness

1966 capitalism: the unknown ideal

1967 introduction to objectivist epistemology

1969 the romantic manifesto

1971 the new left: the anti-industrial revolution

1982 philosophy: who needs it